KADINAYNASI ÇİÇEĞİ ( Legousia )

Hoş kadınaynası ( Legousia speculum - veneris ) 

Legosya ( legousia )  ya Türkce adı ile kadınaynası, çançiçeğigiller ( Campanulaceae ) familyasından otsu bir bitki cinsidir. Dünya üzerinde yedi, ülkemizde ise dört  türü yetişir.  Bunlardan Legousia pentagonia'nın, Legousia speculum - veneris'in alt türü olduğu şeklinde makaleler bulunmaktadır. 

( Willdenowia daki 2019 tarihli bir makalede, L. Pentagonia'nın L. speculum - veneris'in bir alttürü değerlendirilmesi önerilmektedır.  Vikipedi'den alıntıdır ).  Zira bü iki tür birbirlerine çok benzer, Legousia pentagonia'nın tabanında geniş mavi bir band bulunur.  L. spoculum veners ile L. pentagonia arasında düşündüren geçiş  formları bulunmaktadır. Bu da bu iki türü birbirinden ayırmayı  daha da zorlaştırmaktadır. 

Legousia  pentagonia, tabanı beyaz, ortası mavi ve tepesi menekşe renkli çiçeklidir.  Tür adı ( pentagonia ) beşgen demektir. Süs bitkisi olarak yetiştirilir. 

Hoş kadınaynası ( Legousia speculum - veneris ) 

Yurdumuzda hoş kadınaynası adı ile bilinen Legousia speculum - veneris; tek yıllık, otsu bir bitkidir. Akdeniz havzası ve çevresine  özgüdür. Yurdumuzun İç Anadolu Bölgesi dahil büyük bir kısmında  yayılış gösterir.  Latince tür adı 'Venüs'ün aynası' anlamına gelir. Bahçelerde ve peyzaj çalışmalarında kullanılan  populer bir süs bitkisidir. 

Hoş kadınaynası tabandan itibaren dallanarak büyür, geniş çan şeklinde, beyaz merkezli,  menekşe renkli çiçek açar. Nadir olarak beyaz ve leylak renkli çiçek açan çeşitleri de görülür. L. pentagonia'nın aksine lobların ucu yuvarlak ve küttür. Mart - temmuz ayları arasında, uzun bir çiçeklenme dönemi sürer. Tek ya da salkım halinde gösterişli çiçekler açar. Meyve kapsüldür, tohumlar çok küçüktür. Güneşli yerleri ve verimli, nemli toprakları  sever. Daha çok; terk edilmiş tarlalarda, çalılıklarda ve yol kenarlarında  yetişir. 

Zehirsizdir, yaprakları çiğ olarak yenilebilir. Tohumlar doğrudan toprağa ekilerek yetiştirilir.  Fazla bakım istemez. 

Kadınaynası / çiçek tomurcuğu
 ( Legousia speculum - veneris ) 

Bitkinin Cins adı olan legousia, 1695 - 1774 yılları arasında yaşamış olan Fransız bilimadamı  Benigne  Legouz de Gerland'a ithafen verilmiştir. Tür adı ( Speculum - veneris ) venüsün aynası demektir.

Venüs'ün Doğuşu Tablosu ( Sandro Botticelli )
( Fotoğraf Vikipedi / Özgür Ansiklopedi sitesinden alınmıştır. Teşekkür ederim.  )

Venüs, Roma mitolojisinde adından en çok söz edilen,  ressamlara, heykeltraşlara  ilham kaynağı olmuş aşk ve güzellik tanrıcasıdır. Daha önce Yunan mitolojisindeki adı Afrodit ( Afroditin ) tir. Denizden doğduğuna inanılır.   

Mitolojiye göre, Venüs yanından hiç ayırmadığı her şeyi güzel gösteren aynasını kaybedince, bunu bulan çoban aynadaki görüntüsüne aşık olur.  Bunun üzerine  Venüs'ün oğlu aşk tanrısı Cupi ( Eros )  aynayı çobandan alarak atınca, kırılan  her parçası venüsün aynası şeklinde, ışığı yansıtan, yaprakları su tutmayan ( venüs denizden çıktığında saçları kurudur ) bir çiçeğe  dönüşür. Bu nedenle ilkçağ aynalarına benzeyen bu  güzel kır çiçeğine Venüs Çiçeği ya da  Venüs'ün  Aynası denir. 

Hoş kadınaynası ( Legousia speculum - veneris )

Bir başka kır çiçeği ve hikayesinde buluşmak dileklerimle, hoşçakalın sevgili doğa severler. 

Kaynaklar: Vikipedi, İnternet siteleri.