Doğu Çınarı ( Platanus orientalis ). Kavacık, Karabağlar, İzmir ( Yöredeki adı: Orkman Kavağı - Anıt ağaç ) |
Bilimsel adı Platanus orientalis olan doğu çınarı, yörelerimize göre; çınar, biladan, çaymığ, çilbirtir, kavlağan, kavlan, kavlangaç, ak kavak, kavlak ... gibi adlarla bilinir.
Çınar ağacı meyvesi |
Doğu çınarı( Platanus orientalis ) yaprağı |
Çınar ağacı, yaprakları ve meyveleri |
Çınar ağacı ile ilgili bazı anekdotlar.
*Allah, Nuh peygamber'e tufan olacaağını bu nedenle bir gemi yapmak için çınar ağacı dikmesini emretmiştir. Yani Nuh peygamber ünlü gemisini çınar ağacından yapmıştır.
*Çınar ağacının kendi kendine tutuşarak yandığı söylenir, bu nedenle onun için ' Çınarın ateşi kendindendir' denilmektedir.
*İsrailoğulları ( yahudiler ), Meryem'i hamile bıraktığını düşündükleri için Zekeriya peygamberi öldürmek için peşine düşerler. Zekeriya peygamber kaçarken bir çınar ağacının kovuğuna saklanır. Bunu öğrenen yahudiler çınar ağacını keserek Zekeriya peygamberi şehit ederler.
*Yeniçeriler IV. Avcı Mehmed zamanında ( 1656 ) İstanbul'da büyük bir ayaklanma çıkarırlar. Bu ayaklanma sonunda , isyancılar tarafından ölüme mahkum edilen kişiler, o zamanki adı At Meydanı olan bugünkü Sultan Ahmet Meydan'nda bulunan büyük bir çınar ağacının dallarına ayaklarından asılırlar. Tarihde bu ayaklanmaya 'çınar vakası' denmiştir. Ayrıca, üzerine cesetler asılmış bu ağacın hint mitolojisinde adı geçen ve meyveleri insan olan vakvak ağacına benzetilmesi sebebiyle vaka - i vakvakiye olarak da adlandırılmıştır.
*Eşcar -ı bağ hırka -ı tecride girdiler
Bad -ı hazan çemen el aldı çınardan
Günümüz Yürkçesi: Bahçedeki ağaçlar, dünya alakalarından soyunma hırkasını giydiler, yani yapraklarını döktüler.
Hazan rüzgarı çınardan el aldı yani onun ele benzeyen yapraklarını yerlere döktü ( Baki )
Ülkemizin değişik yörelerinde, anıtsal nitelikli, bazılarının hikayesi olan çok fazla ulu cınar ağacı bulunmaktadır. Aşağıda, değişik zamanlarda ve yerlerde çektiğim çınar ağaçlarından küçük bir albüm oluşturdum. Buyurun birlikte izleyelim.
1830 yaşındaki Anıt çınar ağacı Tekeler, Demirci / Manisa |
Karagöl Tabiat Parkı Menemen / İzmir |
Sonbaharda yaprakları döken çınar ağaçları Seferihisar / İzmir |
Çınar ağaçlarının süslediği Tarihi Giresun Kalesi Giresun |
Sonbahara renk veren çınar ağaçları ( Seferihisar / İzmir ) Teos Doğa Sporları Grubu |
Musa Ağacı Hıdırbey Köyü, Samandağ / Hatay. ( Bu çınar ağacının hikayesini, mavi yazıya tıklıyarak okuyabilirsiniz. ) |
Çınar ağacı ve sonbaharda dökülen yaprakları Ovacık, Urla / İzmir |
Çınar Ağacı - kış ( Ovacık, Urla / İzmir ) Teos Doğa Sporları Grubu |
Yaprakları dökülmeye başlıyan çınar ağaçları ( sonbahar ) Gödence, Seferihisar / İzmir |
Anıt çınar ağacı, Kemalpaşa, İzmir ( İzmir Büyük Şehir Belediyesi tarafından restore edilerik onarılmış ) |
Yaşlı bir çınar ağacı Gödence, Seferihisar / İzmir |
Çınar ağaçları ( Sonbahar ) Ovacık, Urla / İzmir |
İkiz çınarlar ( II.Beyazid Camisi ile yaşıt ) Amasya |
Meryem Ana Evi ve kapısındaki tarihi çınar ağacı Sümbül Dağı, Selçuk / İzmir |
Gökçeada'nın en yaşlı çınar ağacı Tepeköy - Çınaraltı, Gökçeada, Çanakkale |
Kökleri erozyon nedeniyle açığa çıkmış yaşlı bir çınar ağacı İhsaniye, Seferihisar / İzmir |
Roma Hamamı ve tarihe tanıklık etmiş bir çınar ağacı Deliömerli, Menderes / İzmir |
Kovuğna içki şişeleri atılmış yaşlı bir çınar ağacı Seferihisar / İzmir |
Kral mezarı ve onu süsleyen yaşlı çınar ağacı Kaş. Antalya |
Üzerine kar yağmış çınar ağaçları Kumluca, Ulus / Bartın |
Bursa Ulu Camii ve bahçesindek tarihi çınar ağacı Bursa |
Altında, bir zamanlar oturup çay içtiğim tarihi bir çınar ağacı. Geyve / Sakarya |
Ağaç ev Bozat Köyü, Piraziz / Giresun |
Tarihi çınar ağacı Tokat |
Kaynaklar: Türkiye'nin Ağaçları ve Çalıları ( Necati Güvenç Mamıkoğlu ). Türkiye'nin Ağçları ( Gülnar Önay ). Türkiye'nin Bütün Ağaçları ve Çalıları ( Prof. Dr. Ünal Akkemik ). Ağaçlar ve Çalılar 1 ( Prof. Dr. Prof. Dr. Ersin Yücel ). Bitki Mitosları ( Deniz Gezgin ). Vikipedi. Türkiye Bitkileri Sözlüğü ( Prof. Dr. Ertan Tuzlacı ). Türkce Bitki Adları Sözlüğü ( Turhan Baytop ).