ALACALI SÜTLEĞEN ( Üçüz Çiçeği )

Alacalı sütleğen / Üçüz çiçeği  ( Euphorbia marginata )
Bitkinin Genel görünümü 

Alacalı sütleğen,  adından da anlaşılacağı gibi bütün dünyada süs bitkisi olarak yetiştirilen otsu bir sütleğen türüdür. En büyük bitki ailelerinden olan Sütleğengiller ( Euphorbiaceae ) çoğu otsu olmak üzere çalı ve ağaçlardan oluşan  209 cins  ve 6482  türle bitki dünyasında  temsil edilir.  Bunlardan  bazıları ( E.  ingens / Ağaç kaktüs,  E. milii / Noel yıldızı , E. pulcherrima / Atatürk çiçeği, E. tirucalii / Kalem kaktüs,  vs. ),  aynı zamanda  süs bitkisi olarak yetiştirilirler. Bu bitkilerin ortak özelliği; toksit ve allerjik, beyaz, sütsü ( lateks ) bir sıvı taşımalarıdır. Bazı türleri ise kaktüsler gibi sukkulenttir 

Botanik adı  Euphorbia marginata olan alacalı sütleğen, tek yıllık ve otsu bir bitkidir. Anavatanı Kuzey Amerika'dır. Ancak süs bitkisi olarak dünyaya dağılmış ve bazı ülkelerde doğallaşmıştır. 

E. marginata, oldukca gösterişli ve dekoratif bir bitkidir. Yapraklarının  kenarları dantel gibi beyaz bir kuşakla kaplıdır. Bitki bu haliyle uzaktan bakılınca üzerine kar yağmış bir dağı andırır. Nitekim İngilizce adı  'Dağ üzerinde kar'  anlamına gelir. 

Alacalı sütleğen- tohum kapsüllerü 

Alacalı sütleğen, çiçeklenmeden önce  yeşil yapraklı, gösterişsiz bir bitkidir. Çiçeklenmeye başlayınca;  çiçek saplarında yeşil-beyaz, alacalı yaprakçıklar ortaya çıkar,  brakte ( çiçek sapı yaprağı )  adı verilen bu oluşumlar  çiçek kabul edilir.  Değişik şekil ve renklerdeki bu  yaprakçıklar tozlayıcılarını ( böcekleri )  cezbetmeye yarar. Dalların uçlarında bulunan  esas çiçekler ise beyaz renkli, çan şeklinde ve  gösterişsizdir. 
Sütleğen cinsi ( euphorbia ) bitkiler,  koparılınca  beyaz renkli  bir özsuyu salgılarlar. Genel olarak "süt" denilen bu sıvı zehirli ve allerjiktir. Bu nedenle bu bitkilerle fazla temas etmekten  kaçınmak gerekir, bazı kişilerde alerji yapabilir.
Alacalı sütleğen dikine büyür, belli bir yüksekliğe ulaşınca devamlı  üçe ayrılarak  dallanmaya başlar ve  fıstık çamı gibi  bir taç oluşturur. Yine  tohum kapsülleri üç odacıklıdır. Bu nedenle  bitkiye  'üçüz çiçeği' de denir. Ak sütleğen, 'dağda kar' adı ile de  bilinir.   

Alacalı sütleğen, hem bahçe  hem saksı çiçeği olarak yetiştirilir. Güneşli ya da yarı gölge yerleri sever, kuraklığa dayanıklıdır.  Toprak bakımından seçici değildir, geçirimli, kuru  ve  verimsiz toprakları sever. Fazla sulama ve gübreleme bitkiyi olumsuz etkiler ve  güzelliğini kaybetmesine neden olur.  Kesme çiçek olarak da kullanılır.  Vazo ömrünün daha uzun olması için, kesilen sapların ucu sıcak  suya sokulur veya yakılır. 

Üçüz çiçeği  ya da alacalı sütleğen tohumdan yetiştirilir, çoğu zaman toplanmayan, dökülen  tohumlarından kendiliğinden biter. Fazla bakım istemez. 

Alacalı sütleğen, en güzel hali
 ( Euphorbia marginata ) 

Alacalı sütleğen çiçeğinin genel görünümü.

Üçüz çiçeği ( Euphorbia marginata )

Brakte adı verilen bu yaprakçıklar aslında bitkinin değişime uğramış
 çanak yapraklarıdır.

Alacalı sütleğen bitkisinin çiçeği ( Yakın çekim ) 

Kaynaklar: Vikipedi. 

KASIMPATI ÇİÇEKLERİ ( Krizantem )

Kedim ve kasımpatı çiçekleri.

Sonbahar mevsiminin en güzel çiçeklerinden birisi de hiç şüphesiz, botanik adı kizantem ( chrysanthemum ) olan kasımpatı çiçeğidir. Bitkilerin büyük bir kısmının yapraklarını döküp kışa hazırlandığı bir  sırada, kasımpatılar  açtıkları rengarenk çiçeklerle balkonlarımızı, bahçelerimizi süsleyerek  bizlere  mutluluk verirler. Ancak, bazı ülkelerde cenaze törenlerinde kullanılır ve 'ölüm çiçeği' olarak kabul edilir.  

Krizantem ( chrysanthemum ) tek bir bitkinin adı değildir. Papatyagiller ( Asteraceae ) familyasından, 30 kadar türü bulunan  bir  bitki cinsinin  adıdır. Çok fazla melez ve  kültür çeşidi üretilmiştir. Çeşitliliği en çok artırılan çiçeklerin başında gelir.  Krizantem, Latince  "altın çiçek" demektir. Anavatanı Çin ve Japonya'dır. En önemli melezi Chrysanthemum x morifolium ( C. grandiflorum ) dır.  

Kasımpatı, adından da anlaşılacağı gibi, genel olarak  sonbaharda çiçek açar. Eskiden  krizantem türleri arasında kabul edilen ve  bu nedenle  (yaz kasımpatı )  denilen Tanecetum parthenium ( Eski adı: Chrysanthemum  parthenium ) ise,  ilkbahar ve sonbahar  olmak üzere yılda bir kaç  kez çiçek açar ve çoğu zaman kasımpatı türleri sayılır. 

Kasımpatıların değişik form ve  renklerde ebruli, yalınkat ve katmerli çiçek açan çok fazla  kültür çeşidi  vardır.   Bodur  çeşitleri de vardır. Daha çok bahçe çiçeği olarak  yetiştirilir ve  kesme çiçek olarak kullanılır, saksı çiçeği olarak da yetiştirilir.

Kasımpatı çiçeği ışığa son derece duyarlıdır. Seralarda ışıklandırma süresi kısaltılıp uzatılarak her mevsim çiçek açması sağlanır.

Krizantem ayni zamanda şifalı bir bitkidir, bazı türleri böcek ilacı yapımında kullanılmaktadır. Havayı temizler. 

Atatürk'ün de çok sevdiği bir çiçektir. cenazesi kasımpatları ile uğurlanmıştır.  

Sebze olarak yenebilr, salatalara katılır ve  çayı olur. 

Direk güneşi sevmez, yarı güneşli, havadar yerleri ve  gübreli, nemli  toprakları sever. Soğuğa, türüne göre değişmekle birlikte dayanıklıdır.  Tohumla, çelikle  ve kökten ayrılma ile  üretilir. Çiçek açtıktan sonra gövdesi toprak yüzeyinden kesilir. Fazla bakım istemez. 

Krizantem  ( crysanthemum  ) çiçeğinin adı  ile ilgili şöyle de  bir hikaye anlatılır.

Fransa'da, Crisan ( krizan okunur ) adlı fakir bir köylü genci  çok zengin bir adamın kızına aşıkmış. Kız da Crisan'ı seviyormuş. Bunu duyan babası, fakir olduğu için  kızının Crizan ile görüşmesini yasaklamış.  Bunun üzerine Crisan, bir yolunu bulmuş ve  sevgilisine her gün  üzerinde 'Crizan seni çok  seviyor.' yazılı bir çiçek göndermeye başlamış.  Hikayenin sonu nasıl bitmiştir bilinmez ama, o günden sonra  Crisan'ın sevgilisine gönderdiği bu güzel çiçeğin adı, Crisan'ın adından dolayı 'krizantem' kalmış.

Kasımpatı çiçekleri ( Bahçemden ).  İyi seyirler sevgili çiçek severler.

Kasımpatı / kültür ( crrysanthemum sp. )

Kasımpatı /  Krizantem 

Kasımpatı ( Crrysanthemum sp. ) 

Kasımpatı / Krizantem

Krizantem çiçeği ( Crrysathemum x morifolium )

Yaz kasımpatı ( Chrysanthemum parthenium / Tanecetum parthenium ) 

Bir adı da krizantem olan kasımpatı çiçeği ( kültür )

Kasımpatı / Krizantem

Turuncu renkli kasımpatı çiçeği

Kasımpatı / Krizantem

Kasımpatı ( Krizantem )

Krizantem çiçeği

Sarı çiçekli yaz kasımpatı
( C. parthenium / Tanecetumparthenium ) 

Sarı çiçekli krizantem 

Beyaz çiçekli kasımpatı

Kasımpatı, Krizantem ( chrysanthemum sp. )

Krizantem çiçekleri / kültür. 

Sarı çiçekli kasımpatı çiçeği

Yaz kasımpatı ( C. parthenium /  Tanecetum parthenium )
( Beyaz açan çiçekler daha sonra pembeye dönüşüyor. ) 

Kasımpatı çiçekleri

Kaynaklar: Wikipedia 

GERBERA ÇİÇEĞİ ( Gerbera jamesonii )

Gerbera çiçeği ( Gerbera jamesonii ) 

Gerbera ya da jerbera ( Gerbera jamesonii ), papatyagiller ( Asteraceae ) familyasından, her dem yeşil, çok yıllık ve otsu bitkidir. Anavatanı Güney Afrika'dır. Papatyaya benzeyen gösterişli çiçekleri nedeniyle, bütün dünyada süs bitkisi olarak yetiştirilir. Hem saksı çiçeği olarak  hem de bahçede yetiştirilir. Uzun vazo ömrü ve geniş renk yelpazesi nedeniyle  kesme çiçek olarak kullanılır. Gerbera cinsinin  otuz kadar türü  ve  süs bitkisi olarak yetiştirilen çok sayıda  melez ve kültürü vardır. 

Cins adı,  Alman doğa bilimci Traugott Gerber'e izafeten verilmiştir. 

Gerbera, ilkbahar ve yazın papatya şeklinde, yalın kat, katmerli, kırmızı, beyaz, pembe, sarı renklerde uzun saplı ve çok gösterişli çiçekler açar. Yapraklar tabanda  rozet oluşturur. Dil şeklinde, yeşil renkli ve lobludur. Kazık köklüdür. Dallanmaz, çiçekler rozet yaprakların arasından çıkan ince  uzun saplarda açar. 
Güneş ve ışık gerbera için çok önemlidir, yeterli güneş almazsa ( en az 6 saat )  çiçek açmaz veya güzel olmaz. Ancak öğle güneşinden korunmalıdır.   Toprağının verimli,  geçirimli, hafif nemli ve gevşek olması gerekir. Soğuklara kısmen dayanıklıdır, kuraklığı sevmez. Toprağının üstü kurumadan  sulanırsa kök çürümesi yapar.   Genellikle yıllık olarak yetiştirilir. İç mekanlarda çok yıllık olarak yetiştirilebilir, havayı temizler, zehirli değildir. 

Gerbera, daha çok  kökten ayrılan yavrularından çoğaltılmaktadır, kendini döllemediği için tohumdan üretilenler melez olur. Yetiştirilmesi kolaydır,  fazla bakım istemez.

Gerbera çiçeği ( Gerbera jamesonii )

Kırmızı renkli gerbera çiçeği
( Gerbera jamesonii )

Beyaz ve sarı renkli gerbera çiçekleri
( Gerbera jamesonii )