PATLANGAÇ ÇALISI ( Colutea )

Patlangaç çalısı ( Colutea cilicica )
Kapadokya ( Nevşehir )  

Patlangaç çalısı; meyveleri bakla şeklinde, şişkin, vurunca 'pat' diye ses çıkartan eğlenceli bir bitkidir.  Adına bu nedenle patlangaç denmektedir. Bazı yörelerimizde  patluk, fışfış, hokurak, tavşanpatlağı, çakıldakkutru,  yabani / yalancı  sinameki  denilmektedir. Avrupa, Kuzey Afrika ve  Asya kıtasında yayılış gösterir. Kışın yapraklarını döker, bileşik yapraklıdır. Yaz aylarında  sarı renkli, gösterişli çiçekler açar. Park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Çok fazla kültür çeşidi vardır.  

Baklagiller ( Fabaceae ) familyasının colutea cinsini oluşturan bu bitkilerin bütün dünyada 24 türü bulunmaktadır.Türkiye'de ise doğal olarak  4 türü yetişmektedir ancak en yaygın türü  Colutea cilica'dır. Tür adı her ne kadar  klikya ( Çukurova bölgesinin eski adı ) bölgesini işaret ediyor olsa da Türkiye'nin bütün bölgelerinde yetişmektedir. Fotoğraflardaki bitkiler de bu türe ait olup Kapadokya'da  çekmiştim. 

Patlangaç çalısı ( Colutea cilicica )

Patlangaç ( colutea ) ılıman iklimlerde ve güneşli yerlerde yetişir. Soğuğa ( - 20 ) ve kuraklığa dayanıklıdır. Drenajı iyi, taşlı, kumlu toprakları sever.  Makiliklerde, steplerde ve ormanlarda yetişir. 5 metreye  kadar büyür, sık dallıdır.  Çiçekler uzun bir sapın ucunda  salkım oluşturur. Nisan - eylül ayları arasında  açar. Meyvesi şişkin  içinde çok fazla tohum bulunan bakladır.

  

Eskiden halk tıbbında yara tedavisinde ve  müshil olarak kullanılmıştır. Erozyon kontrollerinde, toprakların iyileştirilmesinde ( köklerinde azot toplar ) ve  parklarda, bahçelerde  süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Tohumla, çelikle ve kökten ayırarak  üretilir.

Patlangaç çalısı ( Colutea cilicica ) 

Patlangaç çalısı ( Colutea cilicica ) 

Patlangaç çalısı ( Colutea cilicica ) 

Patlangaç çalısı ( Colutea cilicica )
Genel görünümü  

Patlangaç çalısı ( Colutea cilicica ) 

Patlangaç çalısı ( Colutea cilicica ) 

 Kaynaklar: Türkiye Bitkileri Sözlüğü ( Prof. Dr. Ertan Tuzlacı ). Türkiye'nin Bütün Ağaçları ve  Çalıları ( Prof. Dr. Ünal Akkemik ). Türkiye'nin  Ağaçları ve Çalıları ( necati Güvenç Mamıkoğlu ).