|
Ökse otu ( Viscum album ) |
Ökse otu, çeşitli ağaç ve çalılarda görülen kışın yapraklarını dökmeyen, yarı parazit bir bitkidir. Dalları çatallaşarak en fazla 80 cm. kadar büyür. Yaprakları derimsi ve yeşil renklidir. Demetler halinde ( 3 -5 çiçekli ) beyaz, pembe ve kırmızı renkli çiçek açar. Meyveleri beyaz veya sarı renkli, küremsi ya da armut şeklinde, nohut büyüklüğünde ve bir veya iki tohumludur. Meyvesinin etrafında yapışkan bir madde ( zamk ) vardır. Ağaçtan aldığı besinleri, yapraklı olduğundan kendi özümler. İlaç sanayinde, ökse olarak ve süs bitkisi olarak kullanılır. Bazı kültürlerde evleri kötülüklerden koruduğuna inanıldığı için, kapılara nazarlık olarak takılır.
|
Ökse otu ( Viscum album ) |
Ökse otu konakçı olduğu ağaçlara büyük zarar verir, hatta zamanla onları öldürebilir. En çok elma, armut, erik, ceviz, kuşburnu. meşe, ıhlamur, söğüt, kestane, fındık, huş ve çam türleri üzerinde yetişir. Halk arasında burç, purç, güvelek, çekem, hurç, armut çekümü, çeküm, yapışkan ot, çam üzümü, gökçe, gibi adlarla da bilinir. Çok fazla yerel adının olması, yurdumuzda çok yaygın olduğunu gösterir.
Güvelekgiller ( Santalaceae ) familyasındandır ( Bu familyanın dünya üzerinde 109 türü bulunur ). Avrupa, Asya ve K. Afrika'da doğal dağılımı vardır. Ülkemizde doğal olarak bir tür ( Viscum album ) ve bu türe bağlı 3 alt türü yetişir. Bazı yörelerde meyvelerindeki yapışkan madde çubukların üzerine sürülerek kuşları yakalamak için 'ökse' olarak kullanılır. Adına Türkce 'ökse otu' denmesi de bu nedenledir.
Ökse otu, güneşli ve yarı gölge yerleri sever. Meyvelerini yiyen kuşların, kondukları ağaçların üzerine dışkılarıyla tohumları bırakması sonucu ürer ve yayılır.
|
Ökse otu tarafından sarılmış bir ağaç. |
|
Ökse otları ( Viscum album ) |
|
Ökse otu ve meyvesi |
Kaynaklar: Türkiye'nin Bütün Ağaçları Ve Çalıları ( Prof. Ünal Akkemik ). Türkiye Bitkileri Sözlüğü ( Prof. Ertan Tuzlacı ). Vikipedi, İnternet Siteleri.