|
Mor telgraf çiçeği ( Tradescantia pallida 'purpurea' ) |
Commelinaceae ( telgrafçiçeğigiller ) familyasının 'tradescantia' cinsini oluştuan bitkilerine, yurdumuzda genel olarak telgraf çiçeği denir. Anavatanı Güney Amerika kıtası olan bu bitkilerin 85 kadar türü bulunmaktadır. Bunlardan bazı türleri, bütün dünyada süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir.
Bu bitkilere tradescantia' adı ( cins adı ) , İngiliz botanikçi John.Tradescant Elder'e izafeten verilmiştir.
Telgraf çiçekleri ( tradescantia ) otsu, şok yıllık, herdem yeşil, genel olarak boğumlu, sarkık ya da dik dallı ve etli yapraklıdır. Çiçekleri üç taç yapraklı olup, kısa ömürlüdür. Bazı türlerinin yaprakları renkli, tüylü ve alacalıdır, hızlı büyürler.
Telgraf çiçekleri sıcak ve ılıman iklimlerde yetişir, geçirimli, humusça zengin ve nemli toprakları sever. Yazın direk öğlen güneşine karşı, kışın ise soğuğa karşı duyarlıdır.
Çiçekleri türlerine göre beyaz, pembe, mavi ve mor renkli olur. Sabah açan çiçekleri öğlene doğru kapanır. Kapalı ve yağışlı havalarda tüm gün açık olur.
Bazı telgraf çiçeği türleri, yaprakları güzel olduğu için yetiştirilmektedir. Yer örtücü olarak ve saksı çiçeği olarak yetiştirilir ( Bazı türleri asma saksılarda çok güzel durur. ).
Kırılgan olan yapraklarının ve gövdesinin içinde; yapışkan, billursu ve allerjik bir sıvı bulunur.
Telgraf çiçeklerinin yetiştirilmesi ve üretilmesi son derece kolaydır. Bazı türleri yere düşün dallarından bile köklenebilir. Çelikle, kökten ayırma ile ve tohumdan üretilirler.
TELGRAF ÇİÇEĞİ TÜRLERİ
- Tradescantia pallida 'purpurea': ( Mor telgraf çiçeği, Mor kalp , Örümcek zambak )
|
Mor kalp çiçeği ( Tradescantia pallida ) Yaprak ve gövdesi |
|
Mor telgraf çiçeği |
Mor telgraf çiçeğinin yaprakları ve gövdesi mor renkli sukulent bir bitkidir. Dalları dik veya sarkıktır, kolay kırılır. Dalların ucunda açık pembe renkli çiçek açar. Yer örtücü ve saksı çiçeği olarak idealdir. Asma saksılarda çok güzel durur. Güneşli yerlerde yapraklarının rengi çok daha koyu ve güzel olur. Fazla gölgede güzelliğini kaybeder.
- Tradescantia sillamontana : ( Tüylü telgraf çiçeği, Yünlü telgraf çiçeği )
|
Tüylü telgraf çiçeğinin ( Tradescantia sillamontana ) Genel görünümü |
|
Tüylü ya da yünlü telgraf çiçekleri |
Oval yapraklarının üzeri beyaz / gri tüylerle kaplıdır. Bu özelliği ile diğer türlerden ayrılır. Çiçekleri pembe renklidir ve yaprakların koltuklarından çıkarlar. Direk güneş yapraklarına zarar verir.Yarı gölge yerleri sever.
- Tradescantia virginiana : ( Örümcek zambak, Mavi çiçekli telgraf çiçeği, Karasevda çiçeği )
|
Bahçe telgraf çiçeğinin ( T.virginiana ) Genel görünümü. |
|
Tradescantia virginiana |
|
Tradescantia virginiana |
|
Tradescantia virginiana |
Melez bir türdür.Yeşil renkli şerit gibi uzun yaprakları vardır. Çiçeklerini boru şeklinde bir sapın uçunda açar. En çok parlak mavi renklidir, pembe ve nadiren beyaz renkli olanlarda vardır. Rizom köklü olduklarından daha çok dış mekanlarda yetiştirilmektedir. Bahçe telgraf çiçeği, 'örümcek çiçek', 'karasevda çiçeği' de denir.
- Tradescantia spathacea / Rhoea spathacea : ( İstiridye çiçeği,Tekne zambak, Beşik zambak )
|
İstiridye çiçeği de denilen 'Tradescantia spathacea' |
|
Tekne şeklini almış brakteler ( Bir tür çanak yaprak ) |
|
Tradescantia spathacea' ya şeklinden dolayı olsa gerek tekne zambak, beşik zambak, Musa'nın teknesi, Musa'nın beşiği gibi değişik adlar verilmiştir. |
|
İstiridye şişeği ( Tradescantia spathacea ) |
Telgraf çiçeği türleri içinde en ilginç olanıdır. Kılıç şeklindeki yapraklarının alt kısmı menekşe, üst kısmı ise turkuaz yeşilidir. Beyaz renkli çiçekleri tekne şeklindeki brakte yaprakların arasında açar.Yaprakları desenli olan varyeteleri de vardır. Yer örtücü olarak bahçelerde çok güzel dururlar.
- Ak telgraf çiçeği, Yeşil telgraf çiçeği ( Tradescantia fluminensis ): Yurdumuzda doğallaşmıştır ( Artvin, Rize, Trabzon ), istilacı bir ottur. Özellikle alaca yapraklı çeşitleri süs bitkisi olarak yetiştirilir.
|
Ak telgraf çiçeği ( Tradescantia fluminensis )
|
|
Ak telgraf çiçeği ( Tradescantia fluminensis )
|
|
Ak telgraf çiçeği ( Tradescantia fluminensis )
|
- Tradescantia zebrina / Zebrina pendule : ( Telgraff çiçeği, Zebrina )
Adından da anlaşılacağı gibi bu türün yaprakları zebra gibi desenli ve çok güzeldir.Yeşil yapraklılara göre daha çok ışık isterler. Daha çok askı saksılarda yetiştirilir. Meksika'da yeşil çay olarak da kullanılmaktaymış. Yaygın bir tür olup çok sayıda çeşidi vardır.
|
Tradescantia zebrina ( Zebrina ) |
|
Tradescantia zebrina |
|
Eski çizmelerinizi saksı olarak kullanabilirsiniz. |
- Tradescantia blossfeldiana: Telgraf çiçeği
Tüysüz yeşil yapraklıdır. Aralıklarla gövdesinin uc kısmında, pembemsi beyaz renkli çiçekler açar. Daha çok dikine büyür.
|
Tradescantia blossfeldiana
|
YALANCI TELGRAF ÇİÇEĞİ ( Asya gün çiçeği / Mahmuza )
Asya gün çiçeği ( Commelina communis ):
Bu çiçek telgraf çiçekleri ile ayni cinsten değildir. Ancak telgraf çiçeklerine çok benzediği için, 'yalancı telgraf çiçeği ' ya da 'yabani telgraf çiçeği' de denir. Bir adı da 'Mahmuza' dır.
Doğukaradeniz bölgemizde doğal olarak yetişir, mavi taç yapraklıdır. Az da olsa beyaz çiçek açan çeşitlerine de rastlanılır.
Yarı gölge yerleri ve nemli toprakları sever. Çoğu zaman dökülen tohumlarından kendiliğinden biter, yayılıcıdır. Tohumla ve çelikle üretilir. Zehirsiz olup yaprakları sebze olarak da yenir.
|
Yalancı telgraf çiçeği de denilen asya gün çiçeği |
|
Asya gün çiçeği,
Kommelina ( Commelina communis ) |
|
Asya gün çiçeği , Mahmuza ( Commelina communis ) |
( Bu sayfa son olarak 21. 08. 2019 tarihinde güncellenmiştir. )