29 Mart 2012

LALE VE TÜRKLER

Zambakgiller ( liliaceae ) familyasından, soğanlı bir bir süs bitkisi olan lalenin ( tulipa ) anavatanı Türkler gibi  gibi  Orta Asya bozkırlarıdır. Bu nedenle bu çiçeği dünyada  ilk defa Türkler yetiştirmiş olabilir. Nitekim, ilk Türk devleti olan Hun İmparatorluğuna ait mezarlarda, üzerinde lale motifi olan çeşitli eşyalar bulunmuştur.
Lale daha sonra, Türkler vasıtası ile, Selçuklular zamanında Anadolu'ya getirilmiştir.

Lalenin en görkemli olduğu dönem, Osmanlı İmparatorluğu zamanındadır. 1718-1730 yılları arasındaki bu döneme 'Lale Devri' denir. Bu dönemde, Kağıthane'de çok sayıda lale bahçeleri ( lalezar )  kurulmuş, binin üzerinde lale çeşidi yetiştirilmiştir.  Lale soğanı çok değerli bir meta haline gelmiştir.

Lale sadece bir çiçek olmayıp, Türk kültürü içinde önemli bir öge olmuştur. Şiirden müziğe, çiniden dokumaya kadar bir çok alanda lale ele alınmıştır.

Lalenin, 16. yüzyılda Avrupa'ya götürülmesi ve günümüzde en çok lale yetiştiren Hollanda'nın bu çiçekle tanışması yine Türkler vasıtası ile olmuştur.
Hollanda'nın,  dünyanın en fazla tarım ürünü ihraç eden ülkeleri arasın da yer almasında bu çiçeğin rolü büyüktür.

Türkiye'in lale  motifli logosu.

2000 Yılından itibaren, Türkiye'nin dünyada tanıtılmasında lale logosu kullanılmaya başlanmıştır. Lale devri ile unutulup, suçlu ilan edilen bu güzel çiçek nihayet  tekrar hatırlanmıştır.
Ancak, dünyada lale deyince Hollanda'nın ilk  akla gelmesi, bu logonun Türkiye için iyi bir seçim olup  olmadığını düşündürmektedir.

Lalenin yetiştirilmesi, yeni çeşitlerinin üretilmesi  ve Türk kültürümüzdeki yerinin araştırılması için bir enstitünün kurulması  ülkemiz için bir çok  bakımdan yararlı  olacaktır.

Lale çiçekleri ( Bahçemden )

Lale soğanının çiçek açması için iki ay kadar soğuk bir
ortamda tutulması gerekir.
Bir efsaneye göre Şirinin öldüğünü öğrenen Ferhat kendini
parçalayarak öldürür. Akan kanları ise kırmızı lalelere dönüşür.

Lalenin bilimsel adı olan 'Tulipa'in, Türkçe olan  'türban' kelimesinden
türemiş olabileceği sanılmaktadır.
Laleler genel olarak kırmızı ve sarı renk ve tonların da çiçek açar.
Bir Pers efsanesine göre; Lale çiçeklerinin ortasındaki siyah lekelerin
 yıldırım düşmesi soncu  oluştuğuna inanılır.


Bu laleler de Tire'den:

Lale çiçekleri 

Sarı lale çiçekleri

Beyaz ve kırmızı lale çiçekleri

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum yapılmamasınını rica ederim. Bitki ve çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.