SAKSİ GÜZELİ ( Echeveria )

Saksı güzeli ( Echeveria secunda Glauca  ) 

Eçeverya ya da ekeverya Damkoruğugiller ( Crassulaceae ) familyasından çok yıllık, herdem yeşil, yaprakları rozet halinde,  sukulent bir bitki cinsidir.  Anavatanı Amerika kıtasının çöl alanlarıdır. 150 kadar türü ve bunlardan elde edilmiş çok fazla melezi bulunur.  Daha çok gösterişli yaprakları nedeniyle, bütün dünyada  süs bitkisi olarak yetiştirilirler.  

Gövdesiz ya da  kısa  gövdelidir. Rozet halindeki yaprakları etli, değişik  biçimlerde ve renklerdedir. Çiçeklerini  yaprakların arasından çıkan ince saplar üzerinde açar. Çan şeklinde, turuncu, kırmızı ve  pembe renklidir. Sıcak, ılıman iklimleri ve güneşli yerleri sever. Yaprak çeliği, anaç bitkiden ayırma  ve tohumla üreıilirler. 

Cins adı Meksikalı botanikci ve resam Atanasio Echeveria'ya izafeten verilmiştir.

Saksı güzeli ( Echeveria secunda ) ve
mor telgraf çiçeği ( Tradescantia pallida ) 

                                              Saksı Güzeli ( Echeveria secunda ya da E. elegana )

Ülkemizde yetiştirilen en yaygın türü, bilimsel adı Echeveria secunda ( Bazı kaynaklarda bu bitki Echeveria elegana olarak taıtılmıştır.) olan saksı güzeli'dir. Çok sevilen bir saksı çiçeğidir. Yaz boyu çiçek açar, çok fazla çeşidi vardır.  Bu nedenle adına saksı güzeli denir. Aşkın gözyaşları, boyalı kadın, mavi eçeverya, gül kaktüs gibi adlarla da bilinmektedir. Kaya bahçelerinin olmazsa olmazlarındandır. Kısa gövdelidir, yaprakları toprağın üzerinde çapı 30 cm. bulan mavi renkli rozet oluşturur.  Çok fazla yavru vererek küme oluşturur. Yapraklarının arasından çıkan saplar üzerinde çan / lale şeklinde sarı uclu kırmızı renkli çiçekler açar. Çiçeklenme aşağıdan yukarı doğru olduğu için uzun bir  süre çiçekli kalır, daha sonra yerini kuru tohum kapsüllerine  bırakır.

 

Eçeverya, kumlu, dreneji iyi toprakları ve güneşli ya da yarı  gölge yerleri sever. Kuraklığa dayanıklıdır, dondan korunması gerekir.  Sulama yaparken toprağının kurumuş olmasına ve  yaprağına su dokunmamasına dikkat edilmelidir. Fazla sulama kök çürümesine neden olur. Yazın öğle güneşi yapraklaına zarar verir, aydınlık, havadar  ve yarı gölge yerleri sever.

Saksı güzeli yetiştirilmesi ve bakımı son derece  kolay bir çiçektir. Kök kısmından oluşan küçük yavrulardan, yaprak çeliklerinden ve tohumdan üretilir. 

Şömil bitkisi, Eçeverya ( Echeveris pulvinata  )

Saksı güzeli ( Echeveria secunda Glauca  ) 

Saksı güzeli ( Echeveria secunda Glauca  )  

Yararlandığım Kaynaklar: Saksı Bitkileri El Kitabı ( Stephanie Donaldsson ve Peter Mchoy, Kaktüsler ve Diğer Etli ( Sukulent ) Bitkiler ( Nejat Ebcioğlu ). İnternet Siteleri 

YEŞİM AĞACI ( Crassula ovata )

Yeşim ağacı / bitkisi ( Crassula ovata ) 

Daha çok yeşim ağacı adı ile bilinen 'Crassula ovata'  herdem yeşil, etli yapraklı ( sukulent ) ve kalın gövdeli bir bitkidir. Adının aksine ağaç türü  değildir, çok yıllık otsu bir bitkidir. Yaşlandıkca gövde ve dalları kalınlaşarak ağaca benzediği için adına yeşim ağacı ya da yeşim bitkisi denir.  

Yeşim ağacı, damkorugiller ( Crassulaceae ) familyasının krassula ( crassula )  cinsinin ( 35 türü vardır  )  en çok tanınan ve sevilen türüdür, süs bitkisi olarak yetiştirilir. Yapraklarının rengi ve şekli değişik çok fazla varyetesi ( çeşit ) ve melezi vardır. Yaprakları dolgun ve etlidir ( sukulent ) su depolar, sıcaklığa ve kuraklığa dayanıklıdır.  Anavatanı Güney Afrika'dır, sıcak ve ılıman iklimlerde yetişir. Güneşli ve aydınlık  yerleri sever.

Bir adı da para ağacı olan yeşim bitkisi ve yaprakları  
( Crassua ovata ) 

Crassula ovata'ya  yapraklarının rengi ( yeşim rengi ) nedeniyle 'yeşim' denir.  Tür adı ( ovata ) oval, yumurta şeklinde anlamına gelir, yapraklarının şeklini ifade eder. Parlak ve dolgundur,  güneşte  kenarları  kırmızıya çalar.  Yavaş büyümesine rağmen boyu 2 metreyi  çapı 20 santimetreyi bulur.  Kışın ve ilkbaharda kümeler halinde, küçük, yıldız şeklinde, güzel kokulu ve  soluk pembe renkli  çiçekler  açar. Ancak çiçeklerinden ziyade,  yaprakları  güzel olduğu için yetiştirilir.  İç mekanlarda ve  direk güneş görmeyen yerlerde çiçek açmaz.  Fazla soğuk hava ve yazın öğle güneşi bitkinin yapraklarına zarar verir.  Gölge yerlerde ise yaprakları koyu yeşil bir renk alarak parlaklığını kaybeder. Yeşim ağacı sukulent bir bitki olmasına rağmen suyu sever. Yazın toprağı kurudukca düzenli  bir şekilde sulanması  gerekir, kışın ise  daha az su ister. Toprağının kurumadan sulanması kök çürümesine yol açar. 

  

Yeşim ağacı ve çiçekleri 

Bazı kültürlerde ve Asya ülkelerinde yeşim bitkisi uğurlu kabul edilir. Yetiştirildiği eve refah, uğur  ve şans getirdiğine inanılır. Bu nedenle yeşim ağacı halk arasında;  para ağacı, şans ağacı, dostluk ağacı gibi adlarla da bilinir.  Bazı Afrika kabilelerinin geleneksel besin kaynağıdır. Bonsai öğrenenler için ideal bir bitkidir. 

Genel olarak iç mekanlarda ve saksı çiçeği olarak yetiştirilir. Don olayı görülmeyen yerlerde açık havada yetiştirilir, hafif donlara dayanır. Süzek, kumlu çakıllı ve verimli  toprakları sever. Saksılarda kaktüs toprağı kullanılır.  Fazla bakım ve ilgi istemez. Yazın uykuya çekilir.  Daha çok yaprak ve gövde çeliği ile üretilir, tohumdan üretmek zaman alır.  

Yeşim ağacı çok güzel bir saksı çiçeği  olmakla birlikte üretilmesi ve yetiştirilmesi kolay olduğu için diğer canlı çiçeklere  göre daha ucuzdur. Yeni bir yıla girerken dostlarımıza, arkadaşlarımıza, sevdiklerimize hediye olarak verebiliriz.   Yeni yılın herkese şans, dostluk  ve mutluk getirmesi dileklerimle.   

Yeşim ağacı ( Crassula ovata ) 

Yeşim ağacı ya da yeşim bitkisi 
( Crassula ovata )

Yararlandığım Kaynaklar: Kaktüsler ve Diğer Etli ( Sukulent ) Bitkiler ( Nejat ebcioğlu ). Vikipedi 

PAŞA KILICI ÇİÇEĞİ ( Sanseverya )

Paşa kılıcı çiçeği / sanseverya  ( Dracaenna trifasciata )

Paşa kılıcı, kuşkonmazgiller ( Asparagaceae )  familyasının dracaena cinsine ( Eskiden sansevieria cinsindendir ) mensup, kılıç şeklinde yaprakları olan, otsu, rizom köklü bitki cinsinin ortak adıdır.  Bütün dünyada  60 kadar türü olduğu bilinmektedir. Bazı türleri yaprakları güzel ve dekoratif  olduğu için dünyanın bir çok yerinde süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Sanseverya ( sansevieria ) bitkiye eski cins adından dolayı denir. Yurdumuzda paşa kılıcı dışında 'kılıç', 'paşa palası' da denir. Kökeni Afrika'nın batısı, Madagaskar adası, Hindistan ve İndonezya'dır. 

Gövdesi yoktur, yaprakları rizon köklerinden çıkar, kılıç şeklindedir, etlidir ( sukulent ) boyu türüne göre değişir, genellikle koyu yeşil renkli ve desenli olur.  Alacalı yapraklı,  geniş yapraklı ve bodur  türü ve çeşitleri de vardır. Belli bir olgunluğa erişen bitkiler ilkbaharda salkım halinde, çan şeklinde, yeşilimsi beyaz renkli ve güzel kokulu çiçekler açar. Nadir çiçek açması nedeni ile, halk arasında çiçek açınca ev alınacağına inanılır.

Alaca yapraklı paşa kılıcı çiçeği / sanseverya  
( Dracaena trifasciata Laurentii )

Paşa kılıçları kolay yetiştirilen, hemen hemen hiç bakım gerektirmeyen çiçeklerden biridir. Ülkemizde daha çok salon çiçeği olarak ve balkonlarda yetiştirilir. Sıcak iklimlerde dş mekanlarda da yetiştirilmektedir. Bulunduğu yerin havasını  temizleme özellikleri vardır. Sukulent bir bitki  olduğundan, aylarca susuz bir şekilde yaşayabilir. Fazla nemli toprakları sevmez, kök çürümesine neden olur, yaprağına su serpilmesini sever.  Yazın  direk güneşten korunması gerekir, aydınlık, havadar ve  gölge yerleri sever. Toprak bakımından seçici değidir, bahçe toprağına biraz  kum ve gübre ilave edilerek dikilir. Anaç bitkiden ayırarak  ve yaprak çeliği ile üretilir. 

Paşakılıcı çiçeği / sanseverya  ( yakın çekim ) 

Süs bitkisi olarak  daha çok 'Dracaenna trifasciata' türü  yetiştirilmektedir. Anavatanı Güneybatı Afrika olan bu bitkinin,  yaprakları koyu yeşil renkli,  dar ve uç kısmı sivridir, boyu bazen  1 metreyi bulur. Ayrıca çok beğenilen alaca yapraklı bir de varyetesi vardır.

    

Mızrak  paşa kılıcı çiçeği 
 ( Dracaena angolensis  ya da Sansevieria cylindrica )

Mızrak paşa kılıcı ( Dracaena angolensis  ya da Sansevieria angolensis ); Adında anlaşılacağı gibi Angola'ya özgü bir türdür. yaprakları silindir şeklindedir. Bu nedenle adına mızrak paşa kılıcı denir. Çoğu zaman yaprakları örülerek ya da ucları özel bir boya ile boyanarak satılırlar. Ancak bunlar yapay olduğu için, bunlardan üretilen bitkiler eskisi gibi olur. Yetiştirilme ve üretim şekli aynıdır. 

Paşa kılıcı çiçeği / sanseverya 
( Dracaena trifasciata ya da Sansevieria trifasciata ) 

Paşakılıcı çiçeği / sanseverya  ( Dracaenna trifasciata )

Yararlandığım kaynaklar: Kaktüsler ve Diğer Etli ( sukulent ) Bitkiler ( Nejat Ebcioğlu ), Süs ve Sera Bitkileri  ( Atilla  Odabaş ), Vikipedi 

KRASSULA ÇİÇEKLERİ

Krassula ( crassula ), damkorugiller ( crassulaceae ) familyasından, etli yapraklı  ( sukkulent ) ve otsu  bir bitki cinsidir.   35 kadar  türü vardır, bunlardan bir çoğu  değişik renk ve şekildeki yaprakları nedeniyle  süs bitkisi olarak  yetiştirilmektedir. Bazı türlerinin çiçekleri de çok hoştur. Üretimleri ve bakımları kolaydır.  Krassula türleri at, köpek ve kediler için zehirlidir. 

Krassula ( crassula ),  sıcak ve ılıman iklimlerde yetişir. Güneşli ya da yarı gölge yerleri ve geçirimli, kumlu, humus bakımından zengin toprakları sever. Dona karşı duyarlıdır, fazla su istemez.  İç mekanlarda havadar, aydınlık ve güneş gören yerleri sever.  Krassula türleri  tohum ve çelikle üretilir. 

Gelin şimdi de bazı krassula türlerini daha yakından tanıyalım. 

                       YURDUMUZDA EN ÇOK YETİŞTİRİLEN KRASSULA TÜRLERİ 

1 - KRASSULA BAHAR ( Crassula rupestris 'Springtime' )

 ( Crassula rupestris ' springtime')
Krassula bahar bitkisi. 

Yavaş büyüyen, melez bir  türdür ( Crassula rupestris türünün bir hibrididir), bu nedenle doğada rastlanmaz. Springtime ingilizce ilkbahar demektir, bu nedenle diğer krassula türlerden ayırmak için, adına  'krassula bahar' denir. Çok yıllıktır,  kolay yetişir. 

Crassula rupestris 'springtime', çok güzel  çiçeklidir.  Kışın top gibi, güzel kokulu, merkezi kırmızı, pembemsi - beyaz renkli çiçek  açar. Yaprakları yeşil renkli, etli, kalın, sert ve üçgen şeklindedir. Gövdesi kalın ve güçlü olmasına rağmen yapraklarının ağırlığı nedeniyle dik duramaz. Özellikle sukkulent sevenlerin tercih ettiği  bir türdür.

Krassula bahar çiçeği 
( Crassula rupestris ' springtime')

Crassula rupestris Springtime, saksı çiçeği olarak yetiştirilir. Kompakt yapısıyla sukulent arajmanlarında kullanılır.  Güneşli ve aydınlık yerleri sever,  yazın haftada bir kışın ise daha az sulanır.  Yazın tüm krassula türleri gibi, öğle güneşinden korunması gerekir. Kumlu, geçirgen ve humus bakımında zengin  toprakları sever. Toprağın suyu akıtması( tutmaması )  için saksının dibine çakıl, kiremit parçaları, ponza, curuf ve benzeri maddeler koymakta yarar vardır. Dona kısmen dayanıklıdır, soğuk havalarda toprağın  ıslak olmamasına dikkat edilmelidir. Yaprak ve gövde çeliği ile üretilir.

2 - YEŞİM AĞACI ya da YEŞİM BİTKİSİ ( Crassula ovata ) 

Yeşim ağacı ya da yeşim bitkisi 
( Crassula ovata )

Bilimsel adı Crassula ovata olan yeşim ağacı ya da yeşim bitkisi, damkorugiller familyasından, herdem yeşil, kalın gövdeli, sukulent  bir bitkidir. Anavatanı Güney Afrika'dır. En çok yetiştirilen krassula türlerinin başında gelir. Çok fazla kültür çeşidi vardır.  Yapraklarının rengi nedeniyle yeşim bitkisi  denir. Otsu bir bitki olmasına rağmen ağaca benzediği için  yeşim ağacı da denir, boyu 3 m. bulur ancak hiç bir zaman dokuları ağaç gibi odunlaşmaz. Çok uzun ömürlüdür,  40 yıl kadar yaşıyabilir.  Belli yaşa ( dört ) geldikten sonra şartların oluşması halinde; kışın, küçük beyaz veya pembe renkli, yıldız şeklinde, tatlı kokulu çiçekler açar. Bazı  inanışlara  göre çiçek açtığında, yetiştiren kimsenin zengin olacağına inanılır. Bu nedenle bütün dünyada halk arasındaki adı 'para ağacı' dır.  

Crassula ovata ve çiçeği 

Yeşim bitkisi, özellikle bonsai öğrenenler için ideal bir bitkidir. İyi budandığında çok kolay bonsai'ye dönüşür. 

Yeşim ağacı güneşli ve yarı gölge yerleri sever. Güneşte yapraklarının kenarı kırmızı bir renk alır. Daha çok saksı çiçeği olarak yetiştirilir. Dona kısmen dayanıklıdır. Geçirimli toprakları sever, ayrıca saksının devrilmemesi için dibine ağır maddeler konmasında yarar vardır. Fazla sulama yapraklarının dökülmesine ve kök çürümesine yol açar. Tohumla, dal ya da  yaprak çeliği ile ürer. 

 

Crassula ovata

Crassula ovata

3 - PRENSES  ÇAMI ( Crassula muscosa )

Prenses çamı ( Crassula muscosa )

Prenses çamı ( Crasula muscosa ), adından da anlaşılacağı gibi çam türlerini  andırır, görünüşü diğer krassula türllerine benzemez. 20 cm kadar büyür, yeşil renklidir,  ince gövdeli ve çok küçük yapraklıdır.  Yıldız şeklinde, minicik, sarı - yeşil renkli ve küf gibi kokan çiçekler açar. Dikine büyür, ancak fazla büyüyünce gövdesi sarkar ve çalı görünümü alır. Süs bitkisi olarak yetiştirilen bir çok çeşidi vardır.  Anavatanı Namibya'dır. Yaygın adları arasında Prenses çamı,  Fermuar çiçeği, Kertenkele kuyruğu ve Saat zinciri vardır. 

Prenses çamı ( Crassula muscosa )

Krassula muscosa, iyi drene edilmiş, kumlu ve  verimli toprakları sever. Fazla sulama kök çürümesine sebep olur. Direk güneşi istemez, bol işık alan  aydınlık yerleri sever. Kökleri ile etrafa yayılır. Çelikle, kök parçaları ile üretilir.

4 - PERİ YEŞİM BİTKİSİ ( Crassula multicava  )

Peri yeşim bitkisi ( Crassula multicava )

Bu bitkiyi daha önce yazmıştım, burayı tıklıyarak okuya bilirsiniz. 

Kaynaklar: Kaktüsler ve Diğer etli ( sukulent ) Bitkiler ( Nejat Ebcioğlu ), Vikipedi

KELEBEK ÇİÇEĞİ ( Şizanthus )

Kelebek çiçeği / Şizanthus  ( Schizanthus x wisetonensis  )

Şizantus ( schizantus ), patlıcangiller familyasından, tek veya iki yıllık, otsu bir  bitki cinsidir. Çok fazla  türü yoktur.  Bunlardan özellikle 'Schizanthus x wisetonensis', bütün dünyada süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Schizanthus pinnatus ile Schizanthus grahamii arasında bir melezidir, bir çok çeşidi vardır.  30 - 40 cm. kadar büyür, yaprakları açık yeşil renklidir, eğrelti otuna benzer.  Çiçekleri  çok gösterişli olup,  parlak renkli  ve desenlidir. Anavatanı Şili ve Arjantin'dir.  

Schizantus x wisetonensis,  İspanyolca konuşulan ülkelerde kelebek çiçeği ya da  melek kanadı, İngilizce konuşulan ülkelerde ise  fakir orkidesi denir  ( Bu bitkinin  hakiki orkide türleri  ile hiç bir akrabalığı yoktur).   İlkbahardan başlıyarak sonbahara kadar, çeşitlerine göre kırmızı, mavi, pembe, mor, beyaz, sarı renklerde ve  salkım şeklinde  çiçek açarlar. Daha çok mevsim çiçeği olarak yetiştirilir.  

Kelebek çiçeği ya da  fakir orkidesi 
( Schizanthus x wisetonensis )

Şizanthus ( schizanthus ), hızlı bir şekilde büyür.   Daha bol çiçek açması  için,  genç sürgünlerin ucu koparılarak dallandırılır. Sıcak yerleri ve direk güneşi sevmez ( sabah güneşi yeter ). Geçirimli, verimli ve nemli toprakları sever. Dona karşı  kısmen dayanıklıdır. Kök çürümesine karşı toprağı iyi drenejlı olmalıdır. Daha çok saksı çiçeği olarak  balkonlarda, veranda  ve pencere önlerinde yetiştirilir. Bahçelerde  yataklara, yürüyüş yollarının kenarlarına da dikilir. Kesme çiçek olarak da kullanılır. 

Şizantus, ülkemizde fazla tanınmayan bir çiçektir. Fazla bakım istemeyen  bu güzel  çiçeği yetiştirmeyenlere   tavsiye ederim.  Saksı çiçeği olarak alabilirsiniz. Sonbaharda olgunlaşan tohumlarından  üretilir. 

Kelebek çiçeği ya da  fakir orkidesi 
( Schizanthus x wisetonensis )

Kelebek çiçeği ya da  fakir orkidesi 
( Schizanthus x wisetonensis )

Kelebek çiçeği ( Schizanthus x wisetonensis )

Kaynaklar: Vikipedi

ÖMÜRSÜZ ÇİÇEK ( Nemesia )

Ömürsüz çiçek ( Nemesia x fruticans )

Nemezya ( nemesia ), sıracaotugiller ( scrophulariaceae ) familyasından, 60 kadar türü bulunan bir bitki  cinsininin ortak addır. Anavatanı Güney Afrika'nın Cape eyaletidir. Bunlardan Nemesia fruticans ve N. strumosa ılıman iklimlerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Nemesia adı, Yunan tanrıçası Nemmeis ( Adrasteia ) den  gelir. 

Nemesia x fruticans: Odunsu köklü, çok yıllık, soğuğa dayanıklı, leylak ya da pembe  renkli çiçeklidir.

Nemesia strumosa: 40 cm. kadar büyüyen, tek yıllık,  otsu, kırmızı, pembe, turuncu, sarı, beyaz çiçeklidir. Ayrıca bu türlerden  elde edilmiş çok fazla hibrit ( melez ) ve varyeteleri vardır. 

Nemezya ( nemesia ) çiçeğine  yurdumuzda 'ömürsüz çiçek' de denir. Ancak adının aksine nemesia, çiçeklenme süresi ve çiçeklerinin ömrü uzun bir bitkidir.  Bu nedenle kesme çiçek olarak da yetiştirilir. 

Nemezya ya da ömürsüz çiçek
( Nemesia strumosa 'Sunsatia Banana' )

Nemezya çok yıllık bir bitki olmasına rağmen, soğuğğa dayanıklı olmadığı için dış mekanlarda tek yıllık olarak yetiştirilir. İç mekanlarda yetiştirilenler kışın yaprağını döker ve uykuya yatar. İlkbahardan itibaren sonbahar mevsimine  kadar kırmızı, sarı, pembe, turuncu, beyaz ve mor  renklerde bol çiçek açar. Çiçekleri  aslanağzı çiçeğine benzer, parlaktır,  tek ya da iki renklidir, iki dudağı vardır, üst dudak dört, alt dudak iki lobludur ve boğazı koyu renklidir.  Bazı çeşitlerinin çiçekleri kokulu olur ve soğuğa daha  dayanıklıdır. Budanmayı sever, böylece sıklaşan dallarda  daha bol çiçek verir.  Yaprakları yeşil renkli olup mızraksıdır.

 

Nemezya / Ömürsüz çiçek  ( Nemesia strumosa )

Nemezya, güneşli ya da yarı gölge yerleri ve geçirimli, gübreli, nemli toprakları sever.  Hem dış mekanlarda, hem iç mekanlarda yetiştirilir, özellikle askılı saksılarda hoş durur. Bordür ve çiçek tarhlarına toplu olarak ya da başka çiçeklerle beraber dikilir. Tohumla ve çelikle  üretilir. ( Seralarda yetiştirilen ve poşet içinde satılan fidelerden alabilirsiniz. ). 

Kısaca nemezya fazla fazla bakım gerektirmeyen, buna karşı yaz boyunca bahçenize ve evinize  neşe katacak güzel bir çiçektir, tavsiye ederim.

Ömürsüz çiçek ( Nemesia strumosa )

Ömürsüz çiçek / Nemezya  ( Nemesia fruticans )
( Yakın çekim )

Kaynaklar: Güney Afrika'nın Kır Çiçekleri, Botanik Araştırma Enstitüsü.

( Bu yayın son olarak 30. 07. 2022 tarihinde güncellenmiştir. ) 

PALYAÇO ÇİÇEĞİ ( Harlequin Çiçeği )

Palyaço çiçeği ( Sparaxis tricolor )

Bilimsel adı Sparaxis tricolor  olan palyaço çiçeği, süsengiller ( İridaceae ) familyasından, çok yıllık, soğanlı ( corm)  ve otsu bir bitkidir. Anavatanı Güney Afrika'dır  (Güney Afrika'daki Cape Eyaleti ). Bu çiçeğin  Türkce adı ( palyaço çiçeği ) İngilizce adından ( Harlequin / Palyaço, Soytarı ) esinlenilerek verilmiştir.  Ayrıca;  Üç renkli alacalı çiçek, Kadife çiçeği, Asa çiçeği / Değnek çiçeği, Sparaxis gibi adlarla da bilinmektedir.  

Palyaço çiçeği ( Sparaxis tricolor )

Sparaxis tricolor, süs bitkisi olarak yetiştirildiği ülkelerde  doğallaşma eğilimindedir.  Avustralya ve Amerika'nın bazı eyaletlerinde doğallaşmıştır. 30 cm. kadar boylanır, genel görünüşü  frezya çiçeğini ( freesia ) andırır. İlkbahar ve yaz başında  huni şeklinde, üç renkli, parlak,  turuncu, pembe, kırmızı ve beyaz renkli ve tonlarında çiçek açar.  Çiçeklerin merkezi sarı ve siyah,  uc kısımları ( altı adet ) ise  parlak kırmızı renklidir. Kılıç şeklindeki yaprakları, çiçek açtıktan sonra kurur ve bitki yaz uykusuna çekilir. Soğan ( corm )  ve tohum oluşturması için, bütün soğanlı bitkiler gibi toprak üstü kısmının kurumasını beklemek gerekir. 

Sparaxis tricolor bitkisinin çiçeği ( Yakın çekim ) 

Palyaço çiçeği  hem bahçede hem de saksıda yetiştirilir, mükemmel  kesme çiçek oluşturur.  Çorm adı verilen yası soğanları sonbaharda ekilir ( 7 - 8 cm derinliğe ). Ayrıca tohumdan da üretmek mümkündür.  Tohum elde etmek  için, yukarıda da belirttiğim gibi  bitkinin doğal olarak  kuruması gerekir.   

Sparaxis, Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde açık alanlarda yetişir, kışın büyür, hafif donlara dayanıklıdır. Güneşli veya yarı gölge  yerleri ve iyi drene edilmiş  kumlu, humuslu  toprakları sever. Su ihtiyacı fazla değildir. Değişik renklerde çiçek açan  çok fazla hibrit ve  kültivarı vardır. Soğanları karışık olarak ekilirse, çiçek açınca  göze  daha hoş görünür. Yetiştirilmesi kolaydır, fazla bakım istemez. 

Palyaço çiçeği ( Sparaxis tricolor )

Palyaço çiçeği ve kılıç şeklindeki yaprakları ( Sparaxis tricolor )

Palyaço çiçeği ( Sparaxis tricolor )

Palyaço çiçeği ( Sparaxis tricolor )

Palyaço çiçeği ( Sparaxis tricolor )

Kaynaklar: Vikipedi.

ÇİLLİ YAPRAK ÇİÇEĞİ ( Hypoestes )

Çilli yaprak çiçeği ( Hypoestes  phyllostachya )

Çilli yaprak ya da nam -ı diğer hostes çiçeği, kolyos çiçeği ( coleus )  gibi yaprakları güzel olduğu için süs bitkisi olarak yetiştirilen otsu bir bitkidir. Anavatanı Madagaskar adasıdır. Çiçekleri  mor renkli olup  küçük ve gösterişsizdir.

Bilimsel adı Hypoestes phyllostachya ( Ya da Hypoestes  sanguinolenfa )  olan çilli yaprak  çiçeği ayıpençesigiller ( Acanthaceae ) ailesinin 'hypoestes' cinsine mensuptur.  İngilizce adı Puantiyeli bitkidir.( Polka dot )
Hypoestes, herdem yeşil ve   çok yıllık bir bitki olmasına rağmen, kış mevsimi  soğuk geçen yerlerde tek yıllık olarak  yetiştirilir. Yeşil renkli olan  yapraklarının üzerinde boya püskürtmüş gibi  pembe, kırmızı, beyaz  renklerde  parlak lekeler bulunur.  Ülkemizde daha çok  pembe ve kırmızı lekeli çeşitleri yetiştirilmektedir.  Çok sayıda  kültivarı vardır. 

Yaprakları kırmızı lekeli çilli yaprak çiçeği.

Çilli yaprak çiçeği, doğal olarak  tropikal ve suptropikal iklimlerde yetişen bir bitkidir, bu nedenle  soğuğu ve kuru havayı sevmez, nem oranı yüksek aydınlık yerlerden hoşlanır. Toprağı geçirgen, pH değeri düşük ( asitik )  ve  besin bakımından zengin olmalıdır.
Hypoestes, ülkemizde daha çok seralarda yetiştirilen ve  pazarlarda satılan  fidelerden alınarak  tek  yıllık olarak yetiştirilmektedir. Kışın soğuk geçmeyen ülke ve yerlerde,  çalı formlu bir bitki özelliği gösterir.
Işık bu bitki için çok önemlidir, aydınlık ve havadar yerleri sever.  Direk güneş ışığından korunması gerekir.  Fazla gölge yerlerde yaprakları cılızlaşarak güzelliğini kaybeder, toprağı kurudukca sulanmalıdır. Tüm tropikal bitkilerde olduğu gibi, yaprağına su püskürtülmesini sever.

Çilli yaprak bitkisinin çiçeği.
( Hypoestes phyllostachya ) 

Çilli yaprak, iç mekan bitkisi olmasına rağmen dışarıda da yetiştirilir. Bitkinin çok fazla uzamasına ve  çiçek açmasına izin verilmemelidir. Bu şekilde yaprakları daha güçlü ve güzel olur. Ayrıca kesilen dalları çelik olarak kullanılabilir.

Çilli yaprak çiçeği,  çelikle, kökten bölünerek ve tohumla üretilir. Fazla bakım gerektirmeyen  zahmetsiz bir çiçektir.

Çilli yaprak çiçeği ( Hypoestes phyllostachya ) 

Değişik renkli çilli yaprak çiçekleri ( Hypoestes phyllostachya ) 

Çilli yaprak çiçeği ( Hypoestes  phyllostachya )

Çilli yaprak çiçekleri
( Hypoestes  phyllostachya ya da H. sanguinolenfa )

Yaprakları beyaz lekeli çilli yaprak çiçeği. 

İngilizlerin puantiyeli bitki  'Polka dot'dedeği  çilli yaprak çiçeği. 

Çilli yaprak çiçeği 

Yararlandığım kaynaklar: Vikipedi.

( Bu yayın son olarak 25. 10. 2022 tarihinde güncellenmiştir. )