TESPİH AĞACI ( Melia )

Tespih ağacı / Zanzalak ağacı  ( Melia azedarach )
Seferihisar / İzmir 

Türkiye'de tespih ağacı adı ile bilinirim. Ayrıca  hint leylağı, esenbil, şeytan zeytini ve zangalak ağacı da denir  Bilimsel adım Melia azedarach ( Meliaceae / Tespihağacıgiller ).  Anavatan'ım Çin'dir, ancak süs bitkisi  olarak yetiştirildiğim bir çok  ülkede ve Türkiye'de naturalize oldum. İki türüm vardır. 

İlkbahar ve yaz aylarında demetler  halinde, yıldız şeklinde. leylak renkli ve güzel kokulu çiçek açarım. Bileşik yapraklarımın boyu yarım metreyi bulur, ezilince kötü kokarım. Kışın yapraklarım döküldükten sonra, meyvelerim uzun bir süre daha  dallarımda durur.

Melia azedarach, çiçeği

Hızlı büyürüm, boyum 15 metreyi bulur, seyrek dallı ve geniş tepeliyim. Güneşli yerlerde ve  ılıman iklimlerde yetişirim. Soğuğa ve kuraklığa dayanıklıyım.  Toprak bakımından seçici olmamakla beraber, derin  geçirimli ve nemli toprakları severim. Kerestem değerlidir, nefesli müzik aleti yapımında kullanılır. Tohumlarımdan tespih, kolye gibi süs eşyaları yapılır, bu nedenle adıma Türkiye'de tespih ağacı denir. Meyvelerimden  'melia' adı verilen uçucu bir yağ elde edilmektedir.  Ahşap eşyaları parlatmak için ve ilaç olarak kullanılır. Ancak zehirli bir bitki olduğumu söyleyeyim.  

Yol boylarında,  park ve bahçelerde beni görebilirsiniz. Tohumla ve çelikle üretilirim. Beni tanımak istediğiniz için teşekkür ederim. 

Yazımı Saffet Nezihi Şener'in mısraları ile bitiriyorum.

Sevda derdi dedikleri

Bir zanzalak ağacı kadardır

Zangaldak ağaçlarının altında

Siz yoksunuz gölgeniz vardır. 

Tespih ağacı / Zanzalak ağacı  ( Melia azedarach ) çiçeği ve meyesi 

Tespih ağacı, meyvesi ( Melia azedarach )

Tespih ağacı, meyveleri  ( Melia azedarach )

Yaprakları dökülmüş tespih ağacı ( Melia azedarach )

Kaynaklar: Türkiye'nin Ağaçları ve Çalıları ( Necati Güvenç Mamıkoğlu ). Türkiye'nin Bütün Ağaçları ve Çalıları ( H.  Tuncay Güner ). Ağaçlar ve Çalılar 1 ( Ersin Yücel ). Vikipedi