5 Mart 2014

DÜĞÜN ÇİÇEKLERİ ( Ranunculus )

Düğün çiçekleri / Doğadan ( Ranunculus repens  )

Bir adı da 'horozayağı' olan düğün çiçeği  tek bir bitkinin adı değildir. Düğünçiçeğigiller ( Ranunculaceae )   familyasının  'ranunculus' cinsinden olan bitkilerin genel adıdır.    400 kadar türü vardır, bunlardan   80 kadarı yurdumuzda doğal olarak  yetişir.  Bir veya çok yıllık olan bu bitkiler otsu ve   bir tür soğanlıdırlar. Genellikle parlak sarı renkli çiçeklidirler, koloniler oluştururlar.   Bazı  türleri  süs bitkisi olarak yetiştirilir. 

                                DOĞAL OLARAK YETİŞEN BAZI DÜĞÜN ÇİÇEĞİ TÜRLERİ

Sulak alanlarda  yetişen düğün çiçekleri ilkbahar aylarında çoğu  sarı, çok azı da  beyaz renkli çiçek açar.  Bütün düğün çiçeği türleri zehirlidir, ancak bazı türlerinin yaprakları yenir, köklerinden salep yapılır.

Basur otu ( Ranunculus ficaria ). bir tür düğün çiçeği. 
                        Kök yumrularından salep yapılır, bu nedenle 'arpacık salebi' de denir.                                 
Sürünücü düğün çiçeği ya da  Tiktakdana 
( Ranunculus repens )
   
Sürünücü düğün çiçeği / Tiktakdana  ( Ranunculus repens )

                                         
Koyunüçgülü ( Ranunculus paludosus )

                                       SU DÜĞÜN ÇİÇEĞİ ( Ranunculus peltatus )

Bazı düğün çiçeği türleri  nilüfer çiçekleri ( nympheae ) gibi suda yetişir, ortası sarı dilcikleri beyaz renklidir.  Tohumla ve gövde parçaları ile ürerler. Düğün çiçeğigillerin  suda yetişen türleri 'batruchium' cinsinden kabul edilir ( vikipedi ).

Su düğün çiçeği  / Seferihisar
Su düğünçiçeği ( Ranunculus peltatus )
                               ACEM DÜĞÜN ÇİÇEĞİ / ERENGÜL / ŞAKAYIK LALESİ  ( Ranunculus asiaticus )
Acem düğün çiçekleri / Erengül / Şakayık lalesi
( Ranunculus asiaticus )

Bilimsel adı 'ranunculus asiaticus' olan acem düğün çiçeği ya da şakayıklalesi, yurdumuzda doğal olarak da yetişen  çok yıllık, otsu bir bitkidir. Çiçekleri kırmızı, beyaz,sarı ve turuncu  renklidir, bir adı da ayı gülü olan şakayık çiçeğine ( paeonia sp. )  benzer. Süs bitkisi olarak  yetiştirilen katmerli, beyaz, sarı, kırmızı, pembe, turuncu ve  alacalı renklerde  çiçek açan  çok fazla kültürü yetiştirilmiştir.  Erengül ve şakayıklalesi de  denir.
Ranunculus asiaticus, hem saksıda,  hem de bahçe çiçeği olarak  yetiştirilir.  Çiçekleri uzun ömürlüdür, bu nedenle kesme çiçek olarak da kullanılır.
.
Düğün  çiçeği / Erengül ( Ranunculus asiaticus ), ayıgülügiller ( paeoniaceae )  familyasından olan ve süs bitkisi olarak da yetiştirilen  şakayık çiçeği   ( paeonia sp. ) ile karıştırmamak gerekir.

Şakayık çiçeği ya da  ayı gülü ( Paeonia peregrina ).
Yurdumuzda doğal olarak yetişen bir bitkidir.  

Şakayık çiçeği / Ayı gülü  ( paeonia sp. ) : Bahçe ve ağaç şakayı  olmak üzere iki farklı türü vardır.
Doğal türleri yalınkat,kültür türleri ise katmerli çiçekler açarlar. Bazı çeşitlidir.  kokuludur. 
Acem düğün çiçeği ile karıştırılan şakayık çiçeği / Katmerli  ( paeonia sp.  ). 
Düğün çiçeği ya da acem düğün çiçeği, güneşli ya da  yarı gölge yerleri  ve humusça zengin, nemli, geçirimli toprakları sever. Soğuğa dayanıklıdır, sıcağı sevmez.  Baharda ilk önce çiçek açan bitkilerden biridir.  Yazın sıcakların artması ile toprak üstü kısmı kurur. Yumruları serin bir yerde saklanır, ya da yerinde bırakılır. Daha çok yumrularının  ayırma ile  üretilir.

                               Şakayık lalesi - Erengül - Acem düğün çiçeği / Kültür  ( Ranunculus asiaticus )

Acem düğün çiçeği  ( raunculus asiaticus )
Acem düğün çiçeği
Şakayık lalesi de denilen acem düğün çiçeği.
Bir adı da erengül olan acem düğün çiçeği
Sarı acem düğün çiçeği
Pembe acem düğün çiçeği
Kırmızı erengül / Acem düğün çiçeği.
Alacalı acem düğün çiçeği / Erengül.

Yararlandığım kaynaklar:  Türkce Bitki Adları Sözlüğü ( Turhan Baytop )

.

10 yorum:

  1. Fotoğraflar da tanıtım da çok iyi, çok.

    YanıtlaSil
  2. Çok teşekkür ederim Ali Bey,
    Selamlar,sevgiler.

    YanıtlaSil
  3. Basur otu çiçeklerini çok severim, kırlarda çiçek toplarken kıyamadığım çiçeklerdendi ama adının basur otu olduğunu bilmiyordum. Erengüllerle akrabalığını da.
    Çok teşekkürler, görüyorum, okuyorum ve bilgileniyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba Sarkaç Hanım,
      Bitkilerin adını öğrenmek bulmaca çözmek gibi bir şey,çok zevkli.Bu arada o bitki ile ilgili bilgi sahibi oluyorsunuz.
      Selamlar,sevgiler.

      Sil
  4. erengül soğanı aldım. şu an saksıya ekmek istiyorum. saksıya ekince bütün kış dışarıda mı beklemesi gerekiyor?
    pelin

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Balkona koyabilirsiniz, soğuğa oldukca dayanıklıdır.( Dona karşı içeri almak gerekir. ) Ben bahçeye diktim ve hiç bir şey olmuyor. Saksınızın toprağının hafif kumlu gübreli ve nemli olmasına dikkat ederseniz iyi olur. Su çok az verin, çimlendikten sonra ve çiçek açarken bol su istiyor. Yazın yaprakları kurumaya başlayınca dokunmayın, kendisi kurusun, soğan yapması için gerekli. Tamamen kuruduktan sonra soğanlarını çıkarabilirsiniz ya da saksısını serin bir yere koyarak orada tutabilirsiniz.

      Sil
  5. Bu çiçekle ilgili sade net bilgiyi burada buldum teşekkür ederim hemserim. 🌾🌾

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız, bu çiçek hep şakayıkla karıştırılıyor. Bu nedenle doğru bilgiye ulaşmak zor oluyor. Bu nedenle bitkileri botanik adı ile araştırmak gerekiyor. Sevgilerimle.

      Sil
  6. Balkonumda 6 7 saat güneş alıyor...Ora da yaşar mı?Bir de yazın kendi kendine kuruyacak...Sonra baharda tekrar canlanip açacak...Doğru mu anladım?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Olabilir, güneşli ve yarı gölge yerleri seviyor. Doğru anlamışsınız,yaprakları tam kuruyunca saksınızı serin ve loş bir yere koyunuz. Çoğaltmak istersenia soğanları çıkarıp bölebilirsiniz.

      Sil

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum göndermemenizi rica ederim. Bitki, çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.