BAHAR SARMAŞIĞI ( Klematis )

Bahar sarmaşığı  ( Ceematis cirrhosa )

Ülkemizde bahar sarmaşığı adı ile bilinen 'Clematis cirrhosa', düğünçiçeğigiller ( Ranunculaceae )  familyasının akasma ( clematis )  cinsine mensup, çok yıllık,  sarılıcı,  tırmanıcı ve odunsu gövdeli  bir bitkidir.  Akasma / Clematis   cinsin dünyada 376 türü ve çok daha fazla kültür çeşidi ve melezi vardır.  Türkiye'de   doğal olarak  6 türü  yetişir.  

Cinsin Türkçe adı olan akasma, çiçek rengini ve cinsin tırmancı olduğunu işaret eder. Türk adının akksine;  sarmaşık  değildir ve yurdumuzda  daha çok baharda değil  kış aylarında çiçek açarlar.  

Clematis cirrhosa, Akdeniz havzasına özgüdür. Subtropikal ıklimlerde yetişir.  Yurdumuzun Akdeniz, Marmara  ve Ege bölgesinde  yayılış gösterir.   Herdem yeşil veya  yarı - herdem yeşil bir asmadır,  4 m kadar boylanır, çalılıklarda ve ormanlarda yetişir.  Yaprakları basit veya  1 - 2 parçalı veya  üç lopludur.   Aralık ve şubat ayları arasında tek veya demet halinde, çan şeklinde,  bej renkli ve bal kokulu çiçek  açar,  arıları çeker.  Meyve, ipeksi, tüylü, kuyruğu olan, bol tohumlu  kuru küçük bir kapçıktır. Çiçekleri ve yaprakları güzel olduğu için, park ve bahçelerde,  süs bitkisi olarak da yetiştirilir. Akasma, Yaşlı adamın sakalı, Klematis, Kış sarmaşığı, Yaban sarmaşığı, Sarımşılık, Bahar, Hamilmiskin ...   gibi adlarla da bilinir.  

Cins adı, Antik Yunanca 'Kırık dallar' anlamna gelir. Dallarının kırılgan olduğunu işaret eder. Tür adı ( epitet ), 'sarmaşık gibi' demektir. Bitkinin sarmaşığı andırdığını belirtir.  Üzüm asması  gibi yaprak saplarını ( sülük )  dolayarak tırmanır. Destek olmayan yerlerde  yere yığılır.  

Güneşli yerlerde  ve ılıman  ıklimlerde yetişir.  Ancak dikildiği yerin mutlaka gölge olması ve tırmanacağı bir  destek bulunması gerekir.  Daha sıcak yerlerde  kök kısmı  kiremit parçası ile kapatılarak serin tutulur. Toprak bakımından seçici değildir, organik madde bakımından zengin,  drenajı iyi,  kumlu, tınlı ( alüvyonlu ), killi ve  nemli  toprakları sever. Kışın fazla  soğuk  yerlerde saksıda yetiştirilerek içeri alınır. Daha çok çardak, balkon, teras,  pergola ve  duvar diblerine dikilir.  Bir sene önce gelişen dallarında  çiçek yaptığı için,  budama yapılırken  bu durum  gözönünde  bulundurulur.  Çiçeklenme bittikten hemen sonra,  ilkbaharda budama yapılır.  Çoğu zaman  ölü ve çok uzamış dallar kesilir ya da  budanmaz. 

Süs bitkisi olarak yetiştirilen;  kırmızı - kahverengi benekli, taç yaprakları beyaz, sarı, alacalı renkli  çok fazla kültür çeşidi vardır. Tohumla, çelikle ve daldırma - katmanlama  ile üretilir.

Fotoğraflar,  Seferihisar kırsalından çekilmiştir. İyi seyirler, sevgili doğa severler. Doğayı, bitkileri tanıyalım, sevelim ve koruyalım. 

Bahar sarmaşığı  ( Ceematis cirrhosa )

Bahar sarmaşığı  ( Ceematis cirrhosa )

Bahar sarmaşığı  ( Ceematis cirrhosa )

Bahar sarmaşığı  ( Ceematis cirrhosa 

Bahar sarmaşığı  ( Ceematis cirrhosa )

Bahar sarmaşığı ( Clematis cirrhosa )

Yaşlı adamın sakalı 
Ceematis cirrhosa'nın meyveleri  

Bahar sarmaşığı - çiçeği  ( Clematis cirrhosa )
Sığacık / Seferihisar  

Bahar sarmaşığı  ( Ceematis cirrhosa )

Bahar sarmaşığı - gövde ve yaprağı 
( Ceematis cirrhosa )

Bahar sarmaşığı  ( Ceematis cirrhosa )

Bahar sarmaşığı ( C. cirrhosa ), üzüm asması  ( vitis )  gibi. sülükleri / tendriller
  ile diğer bitkilere  tutunarak  tırmanır.

Bahar sarmaşığı - meyvesi ( Ceematis cirrhosa )

Bahar sarmaşığı -  yaprakları  ( Ceematis cirrhosa ) 

Bahar sarmaşığı -  yaprakları  ( Ceematis cirrhosa )

Bahar sarmaşığı - meyveleri   ( Ceematis cirrhosa )

Kaynaklar : Bahçem ve Ben ( Gülnar Önay ). Türkiye'nin Bütün Ağaçları ve Çalıları ( Prof Dr. Ünal Akkemik ). Ağaçlar ve Çalılar 1 ( Prof. Dr. Ersin Yücel ). Türkiye Bitkileri Sözlüğü ( Prof. Dr. Ertan Tuzlacı ).  Wikipedia