DAĞ LALELERİ ( Anemon )

Taçlı dağ lalesi, Dağ lalesi ( Anemone coronaria )

Baharın müjdecisi sayılan dağ lalesı ( anemone ), bazı türleri yurdumuzda doğal olarak   yetişen güzel bir kır çiçeği cinsidir. Manisa lalesi de  denir.
Dağ laleleri, düğünçiçeğigiller ( ranunculaceae ) familyasının 'anemone' cinsindendirler.  Gerçek lale ( tulipa ) türü  değildir Hakiki manisa lalesi ( Tulipa orphanidea ) zambakgiller ( liliaceae )  familyasının  'tulipa' cinsindendir, kırmızı çiçekli bir bitkidir. Sanılan gibi endemik değildir.

Baharın müjdecisi olan dağ laleleri, çoğu zaman
 kış aylarında çiçek açmaya başlar. 

Dünya üzerinde 60'dan  fazla  türü bulunmaktadır.  Yurdumuzda doğal olarak altı  anemone türü  yetişmektedir. Çok yıllık, yumrulu ya da rizom köklüdür. Bazı türleri çiçekleri güzel olduğu için   süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir.

Dağ laleleri ( anemone ), güneşli ya da  yarı gölge yerleri ve organik madde bakımından zengin, geçirimli, nemli toprakları  tercih eder. Yumru ve tohumla ürer.
Mitolojide de adı geçer. Bir efsaneye göre aşk ve güzellik tanrıçası Afrodit'in, yaralı sevgilisinin kanlarının aktığı yerde bitmiş ve buradan dünya ya yayılmıştır.

Ülkemizde yetişen  dağ lalesi türleri ( anemone ) şunlardır:
- Taçlı dağlalesi, Manisalalesi  ( Anemone coronaria ):  Bir adı da 'rüzgar çiçeği' dir.  Kırmızı, mor, beyaz, pembe renkli  çiçek açan çok sayıda  çeşidi  vardır.  Yaprakları ince ve  çok   parçalıdır.  Ege bölgesinde ( İzmir, Manisa, Aydın )  çok yaygındır.

Taçlı dağ laleleri /  Manisalalesi ( Anemone  coronaria )

Anemon yaprakları: Anemone coronaria solda,
Anemone hortensis sağda

-  Gülale, Geniş yapraklı anemon  (  Anemone hortensis ya da A. pavonina   ):  Çiçekleri  taçlı dağ lalesine çok benzer  ancak yaprakları daha  geniş, kalın ve üç parçalıdır.

Gülale (Anemone hortensis)

- Nergis çiçekli anemon ( Anemone narcissiflora ): Nergis çiçeğini  andıran beyaz renkli çiçekleri vardır. Dağhoruzcuğu, mayısçiçeği de denir.

Nergis çiçekli anemon ( Anemone narcissiflora )

- Yoğurt çiçeği, Dağlalesi ( Anemone blanda ): Arpalık ( Niğde ), Nezle otu ( Iğdır ) da denir.

Yoğurt çiçeği de denilen anemone  blanda

- Ak dağlalesi ( Anemone nemorosa ) ve numançiçeği ( Anemone ranunculoides ), yurdumuzda yetişen diğer bir  anemone türleridir.

Doğanın yok olması,  bozulması bütün kır çiçeklerini  gibi yurdumuzda yetişen anemone türlerini de  tehdit etmektedir.  Ülkemizde yetişen yabani  bitkilerimizi ve hayvan  türlerini, doğaya  koruyarak sahip çıkabiliriz.  Bunu sadece devletten beklememeliyiz. Doğayı koruyarak aslında kendimizi ve  çoçuklarımızı da  koruduğumuzu unutmamalıyız. Çoçuklarımızın doğayı tanıyıp sevmesini sağlıyalım. Doğayı korumak çiçekleri sevmekle başlar.

Not:
Çoğu kaynaklarda Dağ lalesi ile 'manisa lalesi' eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Halbuki, esas manisa lalesi ( Tulipa orphanidea ), zambakgiller familyasındandır, kadeh şeklinde kırmızı  çiçek açar, soğanlıdır.  Spil dağı'nda ( Manisa ) yetişir,   koruma altındadır. 

Dağ laleleri ( Anemon çiçekleri / Bahçemden  )

Taçlı dağ lalesi ( Anemone coronaria )

Taçlı dağ laleleri kışın ve bahar aylarında çiçek açıyor.

Gülale (Anemone hortensis)

Taçlı dağ laleleri

Bir adı da rüzgar çiçeği olan dağ laleleri

Tohum kapsülü.

Taçlı dağ leleri, kırmızı, mor, pembe ve beyaz renkli  çiçek açmaktadır.

Taçlı dağ lalesi ( Anemone coronaria )

Kaynaklar: Wikipedia