 |
Akdeniz saparnası ( Smilax aspera )
Çekildiği yer: Seferihisar / İzmir. |
Halk arasında daha çok melocan ( saparna ) adı ile bilinen smilax, dikenucugiller ( smilacaceae ) familyasından, çok yıllık, ağaçsı gövdeli, genellikle dikenli ve sarılıcı bir bitki cinsidir. Tropikal ve suptropikal iklimlerde yetişmektedir. Dünyada 300 - 350 kadar türü bulunmaktadır. Yeraltı gövdesine ( rizom ) saparna denir, ilaç yapımında kullanılmaktadır. Eskiden frengi tedavisinde kullanılmıştır. Bazı türlerinin ticari değeri vardır.
 |
| Melocan, yenen kısmı. |
Smilax cinsinin yurdumuzda iki türü yetişmektedir. Bunlardan botanik adı Smilax excelsa'ya Anadolu saparnası, Smilax aspera'ya ya ise Akdeniz saparnası ya da Nemçe saparnası denir. Her ikisinin de taze filizleri çiy olarak ve pişirilerek yenir.
Diğer yöresel adları ise şöyledir : Silcan, Mamula, Özdikeni, Yaban saparnası, Dikenözü, Dikenucu, Mamuli, Gıcır dikeni, Zimilange, Kuşevin, Sincan ormanı ...vs.
 |
Anadolu saparnası ( Smilax excelsa )
( Çekildiği yer: Filyos / Çaycuma ) |
- Anadolu saparnası ( Smilax excelsa ): Genel olarak kışın yaprağını döker, bu özelliği ile herdem yeşil olan Akdeniz saparnasından ayrılır. Ayrıca yaprakları kalp şeklinde olup, geniş tarafı düz yada yüreksidir. Sonbaharda ökülmeden önce kırmızı bir renge döner, çiçekleri yeşil renklidir. Meyve kırmızı renkli olup 1 veya 3 tohumludur. Karadeniz, Marmara ve Akdeniz bölgelerimizde yetişir.
 |
Yumurtalı melocan kavurması.
|
-Akdeniz saparnası ( Smilax aspera ): Herdem yeşildir. Yurdumuzun Akdeniz ve Batı Anadolu kıyılarındaki ormanlık yerlerde yetişir. Yaprakları üçgen şeklindedir, yeşilimsi beyaz renkli olan çiçekleri güzel kokulu olur. Meyvesi genel olarak üç tohumludur.
 |
Akdeniz saparnası ( Smilax aspera )
Çekildiği yer: Seferihisar / İzmir. |
 |
| Akdeniz saparnası / Yaprak ( Smilax aspera ). |
 |
| Akdeniz saparnası / Çiçek ( Smilax aspera ) |
 |
Akdeniz saparnası ( Smilax aspera )
Çekildiği yer: Seferihisar / İzmir. |
 |
| Akdeniz saparnası / Çiçek ( Smilax aspera ) |
 |
| Akdeniz saparnası / Çiçek ( Smilax aspera ) |
Kaynaklar: Türkiye Bitkileri Sözlüğü ( Prof. Dr. Ertan Tuzlacı, Türkiye'nin Yabani Besin Bitkileri Ve Ot Yemekleri ( Prof. Dr. Ertan Tuzlacı ), Türkce Bitki Adları ( Turhan Baytop ), Türkiye Türkcesinde Bitki Adları ( Doç. Dr. M. Fatih Alkayış ), Vikipedi.
Çok faydalı bilgi vermişsiniz. Kokina bitkisini ararken MELOCAN ı öğrendik. Tesekkürler.
YanıtlaSilTürkiye bitki çeşitliliği bakımından zengin bir ülkedir, bunlardan bir kısmı ise endemik olup yalnız yurdumuzda yetişmektedir. Bu bakımından, halka doğal olarak yetişen bu bitkilerimizi tanıtıp sevdirilmesi büyük önem taşımaktadır. Selamlar.
SilKadir bey merhaba, Izmir Urla'dayız. Bahcemizde ve ormanda çok var. Meyveleri yenebiliyor mu, ne yazık ki herhangi bir bilgiye ulaşamadim. Yardımci olabilirseniz çok sevinirim🙏🏽
YanıtlaSilBen Giresunluyum, ilkokula bitişik köye giderdik ve dönerken çok acıkınca da toplar ( olunca kırmızı olur ) yerdik. Tadı güzel değil ama yeniyor. ( Uzmanlar, yabani ot ve meyvelerin fazla tüketilmesinin zararlı olabileceğini belirtiyor.). İsimsiz yorumları yayınlamakda teredüt ediyorum. Bu konuda bir sıkıntı mı var? anlayamadım. Selamlar.
YanıtlaSil