23 Ekim 2012

KARA HURMA ( Diospyros lotus )


Bir adı da 'Kara hurma' olan Yabani Trabzon Hurması ( Diospyros  lotus )
( Cumalıkızık / Bursa ) 

Sevilen bir meyve olan Trabzon hurması'nın ( Diospyros kaki ), meyveleri daha  küçük olan ve yurdumuzda doğal ve kültür  olarak yetişen türüne, halk arasında Yabani Trabzon hurması, ya da Kara hurma denir.  
Kara hurma ( Diospyros lotus ), abanozgiller ( ebenaceae ) familyasından, kışın yapraklarını döken, yuvarlak tepeli ve  dik gövdeli bir ağaçtır. Yurdumuzun yanı sıra ( Artvin, Trabzon, Giresun, Kahramanmaraş ve Rize )  Kafkasya, İran, Çin ve Japonya'da doğal olarak yetişmektedir. 

Yurdumuzun  Doğukaradeniz Bölgesi'nde hem kültür olarak, hem de kendiliğinden, doğal olarak  yetişir.  Meyveleri  olgunlaştığında da dalından düşmediği için, kuşlar için önemli bir besin kaynağıdır. Tohumları kuşlar sayede geniş bir çevreye yayıldığı için doğada daha çok görülmeye başlamıştır.

Yabani Trabzon  Hurması ya da kara hurma  meyveleri   ( Diospyros lotus )

Kara hurma ağacının meyveleri küçük,  fındık  büyüklüğünde olur, buruk bir tadı vardır.  Tam olgunlaştığı zaman buruşur ve turuncu olan rengi koyu  kahve rengine döner. Şeker bakımından çok zengin olduğundan, kışın üşümeyi önler. Meyveleri hem yaş, hem de  kuru olarak olarak tüketildiği gibi, pekmez yapılarak da değerlendirilir. 
Doğukaradeniz Bölgesin'de Diospyos lotus'a halk arasında; çok  gaz yaptırdığı için 'osuruk hurması', renginden ötürü de 'Kara hurma' da  denir. Bir adı da 'yahudi hurması' dır.

Bir adı da kara hurma olan Diospyros lotus ağacı ve meyveleri. 

Kara hurma bitkisi abanoz ağacına ( Diospyros ebenum ) benzer, kerestesi değerlidir. Doğal hayatın korunması için önemli bir bitkidir. Kış aylarında dalda kuruyan  meyveleri, kuşlar için önemli bir besin kaynağı oluşturur.  Çiçekleri ise  arıcılık için önemlidir.
Yapraklarından bazı hastalıklara karşı çay yapılmaktadır. Fidanları, cennet elması için anaç olarak kullanılır. 

Henüz olgunlaşmamış kara hurma ( Diospyros lotus )   meyveleri
 
giresun'dan getirerek diktiğim kara hurma fidanı  ( Seferihisar / İzmir  ). 

Kara hurma  ağacım  çiçek açtı  ( 15 . 05. 2016 , Seferihisar. )

Kurumuş kara hurma  meyveleri, çerez olarak  tüketilir.

Not: Bu yayın  son olarak 13. 09.2023  tarihinde güncellenmiştir.


29 yorum:

  1. I have noticed persimmons offered for sale at our local farmers' markets the past few weeks. I love the term "fart palm". Too funny! I'm not sure I understand the translation, but are you saying persimmons have naturalized in your area of Turkey?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba Katie,
      Ziyaretiniz ve yorumunuz için teşekkür ederim.Maalesef çeviriler çok kötü, yinede doğru anlamışsınız.
      Selamlar,sevgiler.

      Sil
    2. Hi Katie; this type of persimmon naturally grows in northern Turkey and named as "fart persimmon" by locals. This is a wild type of persimmon fruit. When it is raw it has a sour taste however the ripe ones has dark color and they taste delicisious. Despite the great taste it has a disadvantage, it makes you fart:)

      Sil
    3. Merhaba blog okuyucum, keşke adınızı da yazsanız.
      Açıklamanız Katie ve İngilizce bilenler için yararlı olacaktır.Teşekkür ederim,selamlar.

      Sil
    4. Merhaba Abdulkadir Bey; kusura bakmayin adimi yazmamisim, Amerikali bayan arkadas cennet meyvasinin karadeniz bolgesinde dogal olarak yetisip yetismedigini sormustu, ben de sizin yazdiklarinizi kisaca ozetledim, slmlar.
      Ozgur/Kanada

      Sil
    5. Merhaba Özgür Bey,çok naziksiniz tekrar teşekkür ederim.Kanada'ya sevgiler,selamlar.

      Sil
    6. Yabani hurma kardeniz bölgesinde Giresunda bolca gene bulunur buruk hoş Bi tadı var

      Sil
  2. Çİçekleriniz kadar güzel bir bayram dilerim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İnanın çok mutlu oldum.Bende sizin ve tüm bitki dostlarının bayramını kutlar sevgilerimi sunarım.

      Sil
  3. Abdulkadir bey trabzon hurmasının yabanı olanından fidan nasıl temşn edebilirim yardımcı olursanız çok memnun olurum

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben Seferihisar'da yaşıyorum, Giresun'dan getirdiğim fidan henüz meyve vermedi, belki bu yıl verebilir.Çekirdeğinden ürüyor, meyve verirse ancak gönderebilirim.Doğukaradeniz'de tanıdığın varsa fidan ya da meyvesinden getirtebilirsininiz.

      Sil
    2. Tohumundan nasıl yetiştirdiniz tarif edebilirmisiniz

      Sil
    3. Merhaba Ümit Bey
      Ben Giresun'dan fidanını getirerek dikmiştim, tohumdan yetiştirmedim. Bu yıl çiçek açtı ama meyve tutmadı. Tohumdan yetiştirmek için, ya olgunlaşan meyveleri ( Her meyvede 2 - 10 tohum bulunur )toplayınca sonbahar da, ya da katlama yaparak ( geciktirme ) ilkbahar da ekebilirsiniz. Ayrıca daldırma yöntemi ile de üretmek mümkündür.

      Sil
  4. mükemmel bir çerz diyebilirim yılda ortalama15ila20kg.kuruta biliyorum.farklı bilgiler için şimdiden teşekkürler.gülyalı-ORDU

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İlkokula giderken ağaçlardan toplayıp yerdik.Sonra da sınıfta öğretmenimiz, yine o.hurması yediniz deyilmi diye bize kızardı. Gülyalı'ya selamlar.

      Sil
  5. Bilgiler için teşekkürler, bahçemizde var ama kimse bilmiyor ne olduğunu biraz araştırınca internette yeterli bilgi buldum.. Şimdi kaa hurma ğacına daha olgun bakabilrim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Maalesef ülkemizde yertişen, özellikle yabani bitkileri yeterince tanımıyoruz. Halbuki bu bitkiler ülkemizin zenginlik kaynaklları, bu nedenle onları tanımamız, sevmemiz ve korumamız lazım. Bu dilek ve duygularla selamlar, sevgiler.

      Sil
  6. Merhaba, Ankara da yetiştirebileceğim soğuğa dayanıklı hurma türü arıyorum (Virginiana, nikita, lotus vb). Sizde varsa fidan satışınız veya çelik satışınız mümkün mü?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben hobi olarak bitki yetiştiriyorum, hiç bir şey satmıyorum. Selamlar.

      Sil
  7. bu meyvenin ağacı oturduğum semtin camisinin bahçesinde var. İnanılmaz bereketli meyve veriyor bir kaç kere yemek nasip oldu çok hoşuma gitti..bir kaç yorumda belirtmişsiniz yetiştirmesi meyvenin çekirdeğinden sanırım birde büyükçe bir saksıya eksem fidan olur mu? Saygılar...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yetiştirebilirsiniz, ben de yetiştirdim ama bir türlü meyve tutmuyor, sanırım tozlama yapamıyor. Selamlar.

      Sil
    2. Sizin ağacınız erkek olabilir. Erkek ağaçlar üçlü salkım şeklinde çiçek açar ama meyve vermez. meyve veren ağaçlardan aşı yapabilirsiniz.

      Sil

  8. Kocaeli kandıra da daki bahçeme bir tane kara hurma dikdim
    Çiçek açıyor ama meyve vermiyor nedeni ne olabilir

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Diospyros lotus iki evcikli bir bitki, yani bir bitki üzerinde yalnız erkek çiçekler, diğer bir bitki üzerinde ise yalnız dişi çiçekler olur. Bu nedenle tozlama / dölleme olmadığı için meyve vermemektedir. Selamlar.

      Sil
  9. Bu yabani hurma gibi ülkemizde daha nice Alıç,Ahlat,Çördük,Kiren,Yabani erikler ve nice şifa dolu bitkiler var. Hepsi birer şifa kaynağı değerlerini bilene. Selamlar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaban hayatını korumamız lazım, bugün kültür olarak yetiştirdiğimiz bitkiler aslında yabani bitkilerin ıslah edilmişidir. Yeni bitki türlerinin ortaya çıkması için yaban hayatının korunması gerekmektedir. Teşekkür ederim, selamlar.

      Sil
  10. İğde hurmasının bir diğer yönü yazılmamış veya eksik kalmış! İğde hurması: yaban hayatına, özellikle kuşlar; karatavuk, çirona (nesli koruma altında!!) başta olmak üzere besin kaynağıdır. Bilhassa Rize'de bilgisizlikten hurmalar katledilmiş! Oysa doğada bir zincir koparsa sonuçlarına hazır olmamız gerekir!
    Bir diğeri: her iğde fidanı hurma vermez! Nedeni; tozlaşma esnasindaki seçimdir. En iyisi kalem veya göz aşısı ile fidan yetiştirin. Başarılar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim.

      Sil
  11. Bende meyve var çekirdeği olur ise gönderebilirim

    YanıtlaSil

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum göndermemenizi rica ederim. Bitki, çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.