SU TERESİ ( Nasturtium officinale )

Su teresi ( Nasturtium officinale )
Genel görünümü  

Su teresi, adında da anlaşılacağı gibi suda yetişen ( sucul ) otsu bir bitki türüdür. Turpgiller ( Brassicaceae ) familyasının 'nasturtium' cinsine mensuptur.  Avrupa ve Asya kıtasına özgüdür, ancak günümüzde ılıman iklim görülen  ülkelere yayılmıştır.  Su içinde veya kenarlarında yetişir. Çin teresi de denir. En fazla 80 cm kadar boylanır, gövdesi  etli, sürüngen ve içi  boştur. Biberli, keskin kokulu ve  mayhoş lezzetlidir.  İlkbahar ve yaz aylarında çiçek  açar. Çiçekler, küçük, beyaz renkli, dört taç yapraklıdır, toplu olarak salkım görünümünde açar. Bileşik yapraklıdır. Ülkemizde yaygın olarak yetişir. 

Besleyici ve sağlık  açısından çok yararlı bir bitkidir. İnsanların ilk yetiştirdiği bitkilerdendir. Düşük kalorili olmasına rağmen mineral ve vitamin bakımında zengin olduğu için besleyicidir.  Yaprakları çiğ ve pişirilerek yenir. A ve C vitamini bakımından zengindir. Yapraklarından çiğden salata ve cacık  yapılır. Ayrıca yaprak ve gövdesi pişirilerek yemek yapılır, otlu peynire lezzet vermek için katılır.  

Su teresi ( Nasturtium officinale )
Çiçek ve yaprağı  

Botanik adı Nasturtium officinale'dir. Bitki, botanikci Robert Brown tarafından tanımlanmıştır. Cins adı Latince 'buruşmuş burun' anlamına gelir. Bitkinin tadının keskinliğine atıfta bulunur. Tür adı officinale, ekiden ilaç yerine de kullanıldığını işaret eder. Antik çağlardan beri çeşitli hastalıklara karşı kullanılmıştır. Yaprakları iskorpüt hastalığının ( C vitaminin yetersizliğine bağlı olarak gelişen bir hastalık )  tedavisinde kullanılmıştır. karaciğeri güclendirmek ve kanı temizlemek için kullanılır.  Modern tıbbın babası sayılan Hipokrat'ın hastanesini; hastalarını tedavi etmek için su teresi yetiştirebileceği bir derenin kıyısında kurduğu söylenir.  Yine, Pers ve Yunan askerlerinin  sağlıklarını ve güçlerini su teresine  borçlu olduğu söylenir. 

Yurdumuzda oldukca yayın olması çok fazla yöresel adla tanınmasına neden olmuştur. Acı gerdeme, Gerdeme, Kardomat, Kerdeme, Su kerdemesi,  Cırcır, Çakandura, Çünk, Derdime, Ispatan, Kurbağapisliği,  Su mancası, Tizik, Yabani tere ....  gibi. 

Baharatlı bir bitki olan bahçe teresi  ( Lepidium sativum ) ve Latin çiçeği /  Nasturtium ( Tropaeolum majus  )  ile  akrabadır. Günümüzde su teresi çok yararlı olduğu,  bilimsel olarak da kanıtlanmış antioksiden bir bitkidir.  Bahçelerde ve saksıda da yetiştirilir ancak bunun için toprağın sürekli nemli / yaş  olması gerekir. Saksıda yetiştirirken  altına bir su kabı koymak gerekir. Tohumdan üretilir.

Su teresi ( Nasturtium officinale )
Sucul bir bitkidir.  

Su teresi ( Nasturtium officinale ).
Saçak köklü bir bir bitkidir. 

Su teresi ( Nasturtium officinale ) 
Çiçeği ( yakın çekim )  

Su teresi ( Nasturtium officinale )
Meyvesi 

Su teresi ( Nasturtium officinale ) 

Su teresi ( Nasturtium officinale )
Çiçeği ( yakın çekim )  

Su teresi ( Nasturtium officinale )
Bileşik yapraklıdır. 

Su teresi ( Nasturtium officinale ) 

Tere otu (Lepidium sativum subsp. satiivum ). Bahçelerde yetiştirilir.
Yaprakları baharlı lezzetlidir, salatalarda kullanılır. Su teresi ile akrabadır.    

Kaynaklar: Şifalı Bitkiler Ansiklopedisi ( Oktay Mete ). Wikipedia. Türkiye'nin Yabani Besin Bitkileri ve Ot Yemekleri ( Prof. Dr. Ertan Tuzlacı ). Türkçe Bitki Adları Sözlüğü ( Turhan Baytop ).Türkiye Bitkileri Sözlüğü  ( Prof. Dr. Ertan Tuzlacı )