17 Kasım 2011

KASIMPATI ÇİÇEKLERİ ( Krizantem )

Kedim ve kasımpatı çiçekleri.
Sonbahar mevsiminin en güzel çiçeklerinden birisi de hiç şüphesiz, botanik adı kizantem ( chrysanthemum ) olan kasımpatı çiçeğidir. Bitkilerin büyük bir kısmının yapraklarını döküp kışa hazırlandığı bir  sırada, kasımpatılar  açtıkları rengarenk çiçeklerle balkonlarımızı, bahçelerimizi süsleyerek  bizlere  mutluluk verirler. Ancak, bazı ülkelerde cenaze törenlerinde kullanılır ve 'ölüm çiçeği' olarak kabul edilir.  

Krizantem ( chrysanthemum ) tek bir bitkinin adı değildir. Papatyagiller ( Asteraceae ) familyasından, 30 kadar türü bulunan  bir  bitki cinsinin  adıdır. Çok fazla melez ve  kültür çeşidi üretilmiştir. Çeşitliliği en çok artırılan çiçeklerin başında gelir.  Krizantem, Latince  "altın çiçek" demektir. Anavatanı Çin ve Japonya'dır. En önemli melezi Chrysanthemum x morifolium ( C. grandiflorum ) dır.  

Kasımpatı, adından da anlaşılacağı gibi, genel olarak  sonbaharda çiçek açar. Eskiden  krizantem türleri arasında kabul edilen ve  bu nedenle  (yaz kasımpatı )  denilen Tanecetum parthenium ( Eski adı: Chrysanthemum  parthenium ) ise,  ilkbahar ve sonbahar  olmak üzere yılda bir kaç  kez çiçek açar ve çoğu zaman kasımpatı türleri sayılır. 

Kasımpatıların değişik form ve  renklerde ebruli, yalınkat ve katmerli çiçek açan çok fazla  kültür çeşidi  vardır.   Bodur  çeşitleri de vardır. Daha çok bahçe çiçeği olarak  yetiştirilir ve  kesme çiçek olarak kullanılır, saksı çiçeği olarak da yetiştirilir.

Kasımpatı çiçeği ışığa son derece duyarlıdır. Seralarda ışıklandırma süresi kısaltılıp uzatılarak her mevsim çiçek açması sağlanır.
Krizantem ayni zamanda şifalı bir bitkidir, bazı türleri böcek ilacı yapımında kullanılmaktadır. Havayı temizler. 
Atatürk'ün de çok sevdiği bir çiçektir. cenazesi kasımpatları ile uğurlanmıştır.  
Sebze olarak yenebilr, salatalara katılır ve  çayı olur. 
Direk güneşi sevmez, yarı güneşli, havadar yerleri ve  gübreli, nemli  toprakları sever. Soğuğa, türüne göre değişmekle birlikte dayanıklıdır.  Tohumla, çelikle  ve kökten ayrılma ile  üretilir. Çiçek açtıktan sonra gövdesi toprak yüzeyinden kesilir. Fazla bakım istemez. 

Krizantem  ( crysanthemum  ) çiçeğinin adı  ile ilgili şöyle de  bir hikaye anlatılır.
Fransa'da, Crisan ( krizan okunur ) adlı fakir bir köylü genci  çok zengin bir adamın kızına aşıkmış. Kız da Crisan'ı seviyormuş. Bunu duyan babası, fakir olduğu için  kızının Crizan ile görüşmesini yasaklamış.  Bunun üzerine Crisan, bir yolunu bulmuş ve  sevgilisine her gün  üzerinde 'Crizan seni çok  seviyor.' yazılı bir çiçek göndermeye başlamış.  Hikayenin sonu nasıl bitmiştir bilinmez ama, o günden sonra  Crisan'ın sevgilisine gönderdiği bu güzel çiçeğin adı, Crisan'ın adından dolayı 'krizantem' kalmış.

Kasımpatı çiçekleri ( Bahçemden ).  İyi seyirler sevgili çiçek severler.
Kasımpatı / kültür ( crrysanthemum sp. )
Kasımpatı /  Krizantem 
Kasımpatı ( Crrysanthemum sp. ) 
Kasımpatı / Krizantem
Krizantem çiçeği ( Crrysathemum x morifolium )
Yaz kasımpatı ( Chrysanthemum parthenium / Tanecetum parthenium ) 
Bir adı da krizantem olan kasımpatı çiçeği ( kültür )
Kasımpatı / Krizantem
Turuncu renkli kasımpatı çiçeği
Kasımpatı / Krizantem
Kasımpatı ( Krizantem )
Krizantem çiçeği
Sarı çiçekli yaz kasımpatı
( C. parthenium / Tanecetumparthenium ) 
Sarı çiçekli krizantem 
Beyaz çiçekli kasımpatı
Kasımpatı, Krizantem ( chrysanthemum sp. )
Krizantem çiçekleri / kültür. 
Sarı çiçekli kasımpatı çiçeği
Yaz kasımpatı ( C. parthenium /  Tanecetum parthenium )
( Beyaz açan çiçekler daha sonra pembeye dönüşüyor. ) 
Kasımpatı çiçekleri
Kaynaklar: Wikipedia