YILDIZPATI ( Aster )

Aster ya da yıldızpatı çiçeği ( Aster amellus )

Aster, papatyailler ( Asteraceae ) familyasından, tek veya  çok yıllık, rizomlu  ve  otsu bir bitki cinsidir.  600 kadar türü vardır, ancak daha  önce aster cinsi içinde yer alan bazı türlerin başka cins sayılması ile tür sayısı azalmıştır ( 184 ). Ancak bunlar yine de aster olarak tanınır. Ilıman iklimlerde yetişir. 

Aster çiçekleri, tek yıllık  ve çok yıllık olarak iki gruba ayrılır. Bunlardan  tek yıllık olanlara Çin asteri ( Callistephus chinensis ya da Aster chinensis )  denir. Çok yıllık olanlara ise, Michaelmas papatya denir. 

Cins adını, çiçeklerinin şeklinden dolayı Latince'de yıldız anlamına gelen 'aster' kelimesinden alır. Bazı türleri, çiçekleri güzel  olduğu için süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Ayrıca çok fazla kültür çeşidi üretilmiştir.                          Çok Yıllık Aster Çiçekleri ( Michaelmas papatya )

Yıldızpatı, İtalyan aster  ( Aster amellus ) 

- Yıldızpatı, yıldız çiçeği  ( Aster amellue ): Aster cinsinin  örnek  türüdür. Yetiştirilmesi kolay, çok yıllık, otsu bir bitkidir. Kümeler halinde dikine olarak  büyür ( 40 cm kadar ). Yaprakları ince uzun ve kenarları hafif dişlidir, Süs bitkisi olarak yetiştirilen çok fazla kültivarı vardır. Yurdumuzda doğal olarak da  yetişmektedir, üç alt türü vardır.  

Anavatanı Avrupa ve  Kafkaslardır. Papatya şeklinde olan çiçekleri beyaz, pembe, mavi renklerde olabilir, orta kısmı altın rengindedir.  Çiçekler, sürgünlerin ucunda  yalancı şemsiye şeklinde kurullar halinde bulunur. Daha çok sonbaharda çiçek açar, bu nedenle 'güz asteri' de denir. Avrupa'da ise bu çiçeğe İtalyan asteri ya da 'Michaelmas papatya' denmektedir ( Hıristiyan bayramı olan Michaelmas yortusunda çiçek açtığı için ). Güneşli yerleri ve geçirimli nemli toprakları sever. Soğuğa dayanıklıdır.   Daha çok bahçe çiçeği olarak yetiştirilir, kesme çiçek olarak da kullanılır. Çiçek açtıktan sonra ya da ilkbaharda toprak üstünden  budanır. Tohumla, kökten ayırma ile ve çelikle çoğaltılır. 

New - York Aster 
( Symphyotrichum novi - belgi ya da Aster novi - belgii )  

 - New York aster  ( Aster  novi - bengii, yeni adı  Symphyotrichum novi - belgii ):   Binden fazla çeşidi vardır. Anavatanı Amerika'dır. En büyük michaelmas papatya grubudur.  Piyasada satılan aster çiçeklerinin bir çoğu bu türün çeşitleridir. 29 Eylül civarında, yani Aziz Michael Günü'nde çiçek açarlar. 

Ayrıca şu aster  türleri de süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. 
- Aster alpinus: Alpine aster, Yaylapatı. Anavatanı Alp Dağlarıdır, yurdumuzda da yetişmektedir
 - Symphyotrichum lateriflorum ( Aster lateriflorus ):  Alaca aster.
- Aster thomsonii: Cüce aster. Namus.
-  Aster x frikartii: Melez bir türdür.
- Aster sedifolius ( Galatella sadifolia )
- Symphyotrichum novae - angliae ( New England aster ): Kıllı Michaelmas aster.
- Aster diplostephioides: Asya menşelidir. 
- Aster dumosus ( Symphyotrichum dumosum ): Gür aster.
- Aster ericoides ( Symphyotrichum ericoides ): Beyaz fular aster.
- Aster spectabilis ( Eurybia spectabilis ): Gösterişli aster.
- Kalimeris, Japon asteri ( Kalimeris incisa ): Asya menşelidir. 

Yurdumuzda  doğal olarak yetişen bazı aster türleri: 

Aster alpinus, Yaylapatı ( Aster alpinus )
( Ilgaz Dağı / Kastamonu ) 

Yaylapatı ( Aster alpinus ): Alp papatyası, mor papatya da denir.  35 cm kadar boylanan, mavi çiçiçekli,  çok yıllık bir bitkidir. Orman sınırının üzerinde yetişir. 

Arsızpat ( Aster subulatus )
( Seferihisar / İzmir. )

Arsızpat ( Aster subulatus ): Yıldız şeklinde minik çiçekleri olan arsız bir ottur.

Bataklık papatyası ( Aster tripolium ya da Tripolium pannonicum )
(İğneada, Demirköy / Kırklareli )

Bataklık papatyası, Deniz aster (  Tripolium pannonicum  ya da Aster tripolium ): Deniz kıyılarında, tuzlu sulu yerlerde yetişen bir aster türüdür.

Aster yetiştirilmesi en kolay çiçeklerden birisidir, fazla bakım istemez.  Bu nedenle, özellikle bahçıvanların en çok sevdikleri çiçekler arasında yer almaktadır. Kelebekler için önemli bir nektar kaynağıdır. Bahçenizde daha fazla  kelebek görmek istiyorsanız, bol bol  aster çiçeği dikebilirsiniz.

Aster, güneşli yerleri sever, toprak bakımından fazla seçici olmamakla beraber drenaji iyi, nemli ve humuslu toprakları sever. Türüne göre değişmekle beraber, soğuğa dayanıklıdırlar. Yazın düzenli olarak sulanması gerekir. Çiçeklenmeden sonra gövdesi kesilir. Yayılıcı bir bitkidir. Tohumla, çelikle ve kökten ayırma ile üretilir.

Aster, mitolojide de  adı geçen bir çiçektir. Bir efsaneye göre  aster çiçekleri, göktanrıcası Asterae'nın yer yüzüne düşen gözyaşlarından oluşmuştur.

Yararlandığım kaynaklar: Vikipedi.

Gelin şimdi de, sonbahar mevsiminin bu en güzel çiçeklerini  birlikte seyredelim. 

Yıldızpatı, İtalyan aster  ( Aster amellus )

Yıldızpatı, İtalyan aster  ( Aster amellus )

New - York Aster 
( Symphyotrichum novi - belgi ya da Aster novi - belgii ) 

New - York Aster 
( Symphyotrichum novi - belgi ya da Aster novi - belgii )  

New - York Aster 
( Symphyotrichum novi - belgi ya da Aster novi - belgii )

New - York Aster 
( Symphyotrichum novi - belgi ya da Aster novi - belgii ) 

New - York Aster 
( Symphyotrichum novi - belgi ya da Aster novi - belgii )  

New - York Aster 
( Symphyotrichum novi - belgi ya da Aster novi - belgii )  

New - York Aster 
( Symphyotrichum novi - belgi ya da Aster novi - belgii) 

Aster çiçeği 

New - York Aster 
( Symphyotrichum novi - belgi ya da Aster novi - belgii )  

Karışık renkli aster çiçekleri.

Aster çiçeği ( Aster amellus )

Aster çiçeği  

Yıldızpatı ( Aster amellus )

New - York Aster 
( Symphyotrichum novi - belgi ya da Aster novi - belgii ) 

Aster, kelebeklerin çok sevdiği çiçeklerden biridir. 

New - York Aster 
( Symphyotrichum novi - belgi ya da Aster novi - belgii ) 

New - York Aster 
( Symphyotrichum novi - belgi ya da Aster novi - belgii ) 

Aster çiçeği ve kelebek. 

Yıldızpatı ( Aster amellus )

Yıldızpatı ( Aster amellus )

Yıldızpatı ( Aster amellus )

Yıldızpatı ( Aster amellus )

Kaynaklar: Wikipedia.