21 Kasım 2018

KARA GÜL - HALFETİ - SEFERİHİSAR.


Seferihisar'da yetiştirdiğim   kara gül
( Rosa odorata 'Louis XIV' ) 
Hiç şüpesiz en güzel çiçeklerden biri olan gül, kokusu kadar  hemen  hemen her renkte açtığı çiçekleriyle de çok sevilmektedir. Bunlardan kara gül / siyah gül,  doğal olarak sadece  yurdumuzun  Şanlıurfa iline bağlı Halfeti ilçesinde yetişmekedir. Bu nedenle Halfeti gülü olarak bilinir. Halfeti dışında yetiştirilen bu gül,  koyu kırmızı renkli çiçek açmaktadır.  Piyasada satılan siyah renkli  güller ise Hollanda'dan getirilmektedir, doğal değildir. 

Şanlıurfa ilimize bağlı bir ilçe olan  Halfeti, günümüzde Fırat Nehri üzerinde yapılan Birecik Barajı nedeniyle, yüzde sekseni sular altında kalmıştır. Eski adı Şitamrat olan Halfeti, ilk defa M.Ö.885 yılında Asur kralı Salmanasar tarafından kurulmuştur. Siya gülün ise buraya nasıl geldiği bilinmemektedir. 
Kara gülü ile adını dünyaya duyuran
 Eski Halfeti ilçe merkezi ve Birecik Barajı
Bu yıl mayıs ayında,  bir  turla gittiğim Halfeti'den  siyah bir gül fidanı getirerek  İzmir'in Seferihisar ilçesindeki bahçeme dikmiştim. Bu arada saksıda ( toprak uçağa alınmazmış  ) olduğu için  uçağa  almadıklarından, çıplak olarak getirmek zorunda kaldığımdan tutup tutmayacağı konusunda  endişelenmiştim. Ama korktuğum olmadı ve temmuz ayı içinde  koyu kırmızı renkli bir de  gül açtı.  Aslında bu benim için sürpriz olmadı, Halfeti dışında siyak renkli açmadığını biliyordum. Benimki   Nasrettin Hoca'nın  göle maya çalması gibi, ya açarsa. Sonbaharda ise bir az daha  koyu çiçek açtı. Yarı katmerli ve kokulu bir gül. 
Kara gül Seferihisar'a gelince kırmızı  gül oldu.  
Halfeti gülü olarak da  bilinen kara gül, Prof. Dr. Turhan Baytop'un yaptığı araştırma sonuçlarına  göre;  İlk defa Fransa'da, ünlü gül üreticisi J. B. A. Guillot tarafından 1859 yılında Lyon kentinde yetiştirilmiş. Rosa odorata 'Louis XIV' türünün bir çeşidi.  Bu gülün en önemli özelliği,  siyaha yakın koyu kırmızı rengidir. Çiçekleri büyük, genellikle tekli, taç yapraklarının ortasında ise beyaz bir  çizgi olması. 
Büyük kısmı Birecik Barajı suları altında kalmış olan tarihi Halfeti şehri. 
Kara gül yeni bir umut oluşturmaktadır
Bu gülün dünyada sadece  Fırat nehrinin oluşturduğu mikroklima nedeniyle, Halfeti'de yetişmesi büyük bir şanstır. Hollanda  nasıl adını  dünyaya   bizden aldığı lale  soğanları ile  duyurmuşsa,  Halfeti'de adını,  dünyanın başka hiç bir  yerinde  doğal olarak yetişmeyen  siyah gül sayesinde duyurabilir!
Arı ve kara gülü
( Rosa odorata 'Louis XIV' )  
Kara gül goncası
( Rosa odorata 'Louis XIV' )  
Kara gül  ( Seferihisar )
( Rosa odorata 'Louis XIV' )
 
Kara gül  ( Seferihisar )
( Rosa odorata 'Louis XIV' ) 

Kara gül / Halfeti gülü 
( Rosa odorata 'Louis XIV' ) 
Yararlandığım Kaynaklar: Türkiye Kültür Portalı.

2 yorum:

  1. Yine de çok güzel bir gül ve goncası çıkmış ortaya. Elinize sağlık.
    Blogumda bu konuyla ilgili bir yazıya Halfetili bir doktor bey yorum bırakmıştı. Eski Halfeti'nin yüksek kanyonların dibinde yeşil bir vadi olduğunu, gün ışığı geliş açılarının ve oradaki iklimin başka hiçbir coğrafyada bulunmadığını, dolayısıyla siyah gülün 10 km ileride bile yetişmediğini söylemiş,Yeni Halfeti'de de öyle simsiyah gül yetişmediğini koyu bordo renkli güller açtığını eklemişti.
    Benim de aklımdan geçmiş ilginç bir deneyimde bulunup sonuca ulaşmışsınız. Büyük bir ilgiyle okudum. Teşekkür ederim...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba Zeugma,
      Bu yorumu paylaşman iyi oldu, bazıları bunun bir efsane olduğunu düşünüyor ve inanmıyor. Bu arada dün Giresun'la ilgili yazınızı zevkle okudum, iki yıldır gidemedim. Çok teşekkür ediyorum, selamlar.

      Sil

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum yapılmamasınını rica ederim. Bitki ve çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.