10 Temmuz 2011

URMU DUTU ( Morus Nigra )

Bir adı da  ekşi kara dutu olan  urmu dutu
( Morus nigra ) 

Urmu dutu ilk defa, bundan  on yıl kadar önce, İzmir'in Karaburun ilçesinde bir arkadaşımı ziyarete  gittiğimde tanışmış ve yemiştim. Farklı bir aroması  vardı, tadı çok hoşuma gitmişti. Yerken elim  kıpkırmızı  boyanmıştı ( dalından zor  kopmuyor ), çok  lezzetli  bir tadı vadı. Daha sonra adının ekşi kara dut ya da  'urmu dutu' olduğunu öğrendim.

O zamanlar  İzmir'de kirada oturuyordum, emekli olduktan sonra Seferihisar'da  bir evim olunca, bahçeme ilk diktiğim meyve ağaçlarından  biri de tadını hiç  unutamadığım bu  dut oldu.
Urmu dutu diğer dut  türlerin aksine çok  yavaş büyüyor, ancak  uzun ömürlü oldğu için   zamanla çok büyük bir ağaç olabiliyor. Yurdumuzun çeşitli köy ve kasabalarında,  asırlık urmu dut ağaçlarına rastlanmaktadır.  Eskiden bu dutu, Anadolu'da yaşıyan Rum halkı yetiştirdiği için adına Rum dutu ya da urmu dut denmiş. Anavatanı İran'dır.  

Bilimsel adı Morus nigra olan urmu dutu, ülkemizde yetiştirilen diğer kara dut türleri ile karıştırmamak için adı  bilimsel kaynaklarda ekşi kara dut olarak geçmektedir.  Böğürtlene benzeyen meyvesi, diğer dut türlerinden  daha geç olgunlaşıyor ve hasadı da çok  daha uzun ( iki ay )  sürüyor. Meyveleri olgunlaşırken önce kırmızı bir renk alırken, tam olgunlaştığında siyahlaşmaktadır. Çabuk  bozulan meyveler,  ancak  dondurularak saklanabilmektedir. 

Doğal bir antibiyotik sayılan urmu dutu daha çok şurup, reçel, pekmez  yapımında kullanılmaktadır. Kurutulmuşu ise ekşi olduğu için,  sumak gibi baharat yerine kullanılmaktadır. 

Ekşi kara dut ( Morus nigra (  meyveleri 
Urmu dutu bahçesi olanlara tavsiye ederim, diğer dut türlerine göre farklı bir tadı olduğunu görecek ve  seveceksiniz.   Ayrıca  şifalı olduğu, özellikle ağız yaralarına iyi geldiği  belirtiliyor, Yerken boyanan elinizi yıkamak içinde sabun aramanıza gerek yok, elinizi yaprağı ile  ovalamanız yeter. 
Urmu dutu aşı ile üretilmektedir.

Linki tıklayarak dutla ilgili başka bir yazımı da  okuyabilirsiniz http://kadirbekci53.blogspot.com.tr/2010/05/simdi-dut-zaman.html

( Bu sayfa son olarak 24. 08. 2023  tarihinde güncellenmiştir. )


7 yorum:

  1. Dut dediğimiz budur aslında müthiş tadı kokusu faydası her konuda farklı bir meyve...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynen dediğiniz gibi, çok farklı bir dut. Dut dikmek isteyen herkese tavsiye ederim.

      Sil
  2. Merhaba, bu dutun fidesini veya 1 çeliğini nereden alabilirim acaba?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu dut aşılı satılıyor, sanırım çelikten tutmuyor. Alırken dikkat etmek gerekiyor,buna da çoğu yerde ekşi kara dut deniyor, ama bu farklı bir tür, ben öyle düşünüyorum. Diğer dutlara göre de fidanı daha pahalı oluyor. Fotoğrafını koydukları dutu gönderirlerse burada var.https://www.e-fidancim.com/Tuplu-Eksi-Kara-Dut-Fidani-100-200-cm-4-Yas,PR-5433.html

      Sil
    2. Urmu dutu yerine morus nigra almamak için neye dikkat etmeliyim ? Nasıl ayıracağız ?

      Sil
    3. Bu dut 'urmu dutu' diye satılıyor, diğer dut fidanlarına göre daha pahalı oluyor ve her yerde bulunmuyor. Yavaş büyüdüğü için dalları uzun olmuyor ve toplu oluyor, bodur gibi. Tanıdık bir fidancıdan almanızı tavsiye ederim.

      Sil
  3. Biz bu dutu tohumdan çoğalıyoruz.. Ben aiAhlatlı'yım.. Bizim burada bu dut 1000 yıldan fazla bir süredir yetiştiriliyor.. Bizden önce buranın Ermenileri yetiştirirmiş.. Buradan bu ağacin öyle yaşlıları var ki büyüklerimiz 500 yıldan daha yaşlı olduğunu söylüyorlar..

    YanıtlaSil

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum yapılmamasınını rica ederim. Bitki ve çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.