AYNISEFA ÇİÇEĞİ ( Calendula )

 

Aynısefa bitkinin genel görünümü ve tekrar  çiçek açan çiçekleri. 
( Calendula officinalis )  

Aynısafa,  sarı çiçekli otsu bir bitkidir. Papatyagiller ( Asteraceae ) ailesinin 'calendula' cinsine mensuptur,  dünyada  kalendula ( calendula ) olarak bilinir.  Anavatanı bilinmemektedir, Avrupa'nın bazı kısımlarında doğal olarak  yetişmektedir.  Tıbbi bir bitkidir, eski çağlardan  beri yurdumuzda ve bazı ülkelerde ( Mısır )  yetiştirilmektedir. Çiçekleri turuncu renkli olduğu için, portakal nergisi  de denir ancak nergis ( narcissus ) türü  değildir. Uygun koşullarda devamlı  çiçek açmaktadır.  Gece ve yağmurlu havalarda çiçekleri kapanır ve  keskin kokuludur.  Yurdumuzda kalendula, altuncuk, altıncık, şamdan çiçeği kandil çiçeği,  portakal nergisi, ölü çiçeği ve  susi  gibi adlarla da bilinmektedir. 

Aynısefa çiçeği ( Calendula officinalis )

 Cins adı ( calendula ),  latince 'ayın ilk günü' anlamına gelmektedir. Tür adı olan officinalis  'tıbbi' bir bitki olduğunu işaret eder.

Yurdumuzda ikisi doğal olmak üzere üç  türü yetişmektedir. Bunlardan, Türkçe literatürde ki adı  Portakan nergisi olan  Calendula arvensis,  istilacı kabul edilen  bir ottur.   

Aynisefa, eski çağlardan  beri çeşitli hastalıkların tedavisinde, yiyecek olarak ve kozmetik sanayinde kullanılmaktadır. 

Özellikle cilt bakımında. deri hastalıklarının tedavisinde, kesik ve yaraların iyileştirilmesinde, ağrı kesici olarak  kullanılmaktadır. Kansere karşı en etkili bitkilerden biri olarak gösterilmektedir.

Çiçekleri ve yaprağı yiyecek olarak kullanılır, salatalara katılır, pasta süslenir.  Yapraklarından elde edilen boya ( sarı )  safran yerine, çiçeklerinden elde edilen boya ise;  gıda maddelerinin  renklendirilmesinde boya maddesi olarak kullanılmaktadır.   Tohumları yağ bakımından zengindir, kozmetik  sanayinde, krem, sabun  ve  parfüm yapımında  kullanılır. Haşarat kovucudur.  

Aynısefa / Kalendula ( Calendula officinalis )

Populer bir süs bitkisidir, yarı katmerli, katmerli çiçek açan  çok fazla kültür çeşidi vardır. İklim koşullarının elverişli olduğu yerlerde kışın da çiçek açar. Bahçe ve parklarda daha çok  yetiştirilir. Saksıda da yetişir. Fazla bakım istemez.

Aynısefa çiçeği tohumu 
( Calendula officinalis )

Aynısefa, güneşli, yarı gölge  yerlerde  ve geçirgen, verimli,  nemli  toprakları sever. Dondan etkilenir Tohumdan  ürer, hatta  dökülen tohumlarından kendiliğinden biter. Başta  Mısır olmak üzere bazı Avrupa ülkelerinde ve  yurdumuzda tarımı yapılmaktadır.  

Aynısefa, çiçeği çiçek açtı   ( Calendula officinalis ).
( Alttan görünüşü )

                                                    Çiçek içinde çiçek !

 Aynısefa, ayni zamanda ilginç ve tuhaf  bir bitkidir.  Yukarıda da  belirttiğim gibi yağmur yağacağı gün sabahleyin çiçeklerini açmaz.  Benim anlatmak istediğim ise başka bir tuhaflık.   Bu yıl bahçemdeki bazı aynısefalar çiçek açtıktan sonra oluşan tohumları ( bitki üzerinde )  yeniden çimlenerek tekrar çiçek açtılar. Yani çiçek tekrar  çiçek açtı. Çiçek içinde çiçek. 

Çiçeği çiçek açan aynısefa bitkisi. .
( Üsten görünüşü )

Aynısefa tohumları çiçek üzerinde çimlenerek  tekrar çiçek açtı.  

Tekrar  çiçek açan aynısefa çiçekleri 

Tuhaf bir durum, aynısefa çiçeği  çiçek açtı.  

 Çiçek çiçek açarsa ( Aynısefa ) 

Aynısefa, çiçeklerini  gece ve yağmurlu havalarda  kapatmaktadır. 

Aynısefa meyvesi  ( Calendula officinalis ) 

Portakal nergisi ( Calendula arvensis )
Yurdumuzda doğal olarak yetişmektedir. 

Portakal nergisi ( Calendula arvensis )
Yurdumuzda doğal olarak yetişen bir türdür.   

Aynısafa çiçeği / Kalendula
( Calendula officinalis )

Aynısafa çiçeği
( Calendula officinalis )

Kaynaklar: Wikipedia. Bitkilerin Gizli Dünyası ( H. Kemal Çağın ).