Cittaslow Botanik Park: ACEM LALESİ ( Eschscholzia )

Acem lalesi ( Eschscholzia californica )

Acem lalesi ( Eschscholzia californica ), yaz aylarında laleye benzeyen renga renk çiçekli otsu bir bitki türüdür. Haşaşgiller ( Papaveraceae ) familyasının eşşoltsya ( Eschscholzia ) cinsindendir. Bir veya iki yıllıktır, en fazla 30 - 40 cm. kadar boylanır. Anavatanı Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika'dır, ancak süs bitkisi olarak dünyaya yayılmıştır. Güney Avrupa, Asya ve Avustralya da ise doğallaşmıştır.

Yurdumuza ilk defa İran ( Acemistan ) üzerinden gelmiş olabilir, laleyi andırır, bu nedenle Türkçe adına 'Acem lalesi' denmiş olabilir. Dünyada ise 'Kaliforniya gelinciği' olarak bilinir.

Cins adını, Rus botanikçisi Johann Friedrich von Eschscholtz'un ( 1793 - 1831 ) almıştır. Tür adı Kalifornialı anlamına gelir. Kaliforniya eyaletinin resmi çiçeğidir.

Acem lalesi / Kaliforniya gelinciği
( Eschscholgia californica )

Acem lalesi iki yıllık bir bitki olmasına rağmen, kışın soğuk geçen bölgelerde tek yıllık bir çiçek olarak yetiştirilir. Tam güneşli yerleri sever, toprak bakımından seçici değildir, fakir, verimsiz, kuru toprakları tercih eder. kuraklığa dayanıklıdır. Daha çok kaya bahçelerinde bordürlerde, yer örtücü olarak yetişir. Saksıda da yetişir.

Yaprakları parçalı, ince dilimli ve mavi renklidir. Çiçekler, fincan şeklinde, ipeksi dokulu ve uzun saplıdır. Gece ve kötü havalarda kapanır ve sabahleyin tekrar açar. Doğal türleri yalın katlı, sarı - turuncu renkli ve dört taç yapraklıdır. Değişik renklerde ( turuncu, sarı, beyaz, mor ve kırmızı ) ve katmerli çiçekler açan çok fazla kültür formu vardır. Mayıs - eylül ayları arası süren, uzun bir çiçeklenme dönemi yaşar. Meyve, kapsüldür, içinde çok fazla tohum bulunur. Süs bitkisi olarak yetiştirildiği ülkelerde doğallaşma eğilimindedir, hatta istilacı kabul edilir. Yenebilir, haşhaşa benzeyen özellikleri vardır Tohumları sonbaharda ekilirse ilkbaharda, ilkbaharda ekilirse yaz aylarında çiçek açar. Çoğu zaman yerde dökülen tohumlarından kendi biter.