29 Mayıs 2013

KIRMIZI SESBANYA ( Sesbania punicea )

Geçen yıl pembe çiçekli yalancı akasya diye  diktiğim
kırmızı sesbanya ( Sesbania punicea )
Bilimsel adı 'Sesbania punicea' olan Kırmızı sesbanya baklagiller ( Fabaceae ) familyasının sesbanya cinsinden,  çalı-ağaç formlu ve kırmızı  çiçekli  bir süs bitkisidir.   Anavatanı Güney Amerika'dır ( Arjantin, Paraguay, Uruguay ), ancak süs bitkisi olduğu için dünyanın bir çok yerine yayılmıştır. İngilizce adı çıngıraklı kutu demektir.  Genel olarak subtropikal iklimlerde yetişmekte olup soğuğa kısmen dayanıklıdır. Suyu çok sever. 
Kırmızı sesbanya ile karıştırılan pembe çiçekli yalancı akasya
( Robinia hispida )

Benim bu bitkiyle tanışmam ise tamamen tesadüfen oldu. Geçen yıl  pembe çiçekli yalancı akasya fidanı ( Robinia hispida ) diye satın almıştım, 20 cm boyunda  küçük bir çalıydı.   Diktikten sonra hızlı  bir şekilde büyüdü ve  turuncu renkli  çiçekler açmaya başladı. Araştırdığım zaman  kırmızı sesbanya ( Sesbania punicea ) olduğunu öğrendim. Yurdumuzda çok fazla tanınmayan, bu nedenle pembe çiçekli yalancı akasya  ile karıştırılan bu bitki hakkında edindiğim bilgiler ve izlenimler şöyle.  
Kırmızı sesbanya, kışın kısmen yapraklarını döken küçük  bir ağaç, yalancı akasyaya ( robinia ) türlerine çok  benziyor, bileşik yapraklı,  ancak dikensiz.  Sıcak, güneşli yerleri ve nemli ( bataklık )  toprakları sevdiği belirtiliyor.  İlkbahardan itiberen yoğun bir şekilde açmaya başladığı salkım halinde turuncu renkli, kokusuz çiçeklerini daha sonra bol tohumlu bakla şeklindeki meyvelere bırakıyor.  Kırmızı sesbanya, her şeyi ile çok zehirli bir bitki. Bu nedenle budama yapılırken, meyve ve çiçekleri koparılırken çıplak elle tutulmaması  gerekmektedir.

Akarsu kıyılarını ve bataklık yerleri çok seven kırmızı sesbanya, suda yüzebilen kanatlı tohumları vasıtasıyla hızla çevreye yayılarak çoğaldığı ve yerli bitkileri yok ettiği belirtilmektedir.  Bu nedenle bazı ülkelerde istilacı ve zararlı otlar arasında gösterilmiştir.  Ayrıca, her biri binlerce tohum verebilen  bu ağaçların  meyvelerini yiyen balık ve diğer yabani hayvanlar,  bu  yüzden  zehirlenerek öldüyormuş. 
Kırmızı sesbanya çiçeği
Kırmızı sesbanya ( Sesbania punicea ) çok zehirli ve istilacı bir bitki olması nedeniyle ( Zararlı ve istilacı bitki ), bazı ülkeler  yayılmasını engellemeye çalışrken, bazı ülkeler ise ülkelerine sokulmasını yasaklamıştır.

Ülkemizde ise; kırmızı sesbanya  güzel çiçekleri  olduğu  için aranan, pahalı bir süs bitkisi olarak karşımıza çıkıyor.  Bu bitki hakkında  yapılmış ciddi bir araştırmaya / makaleye  ve uyarıya  rastlamadım ( ya da ben rastlamadım ).  Çok zehirli ve istilacı olduğu söylenen bu bitkinin bir an önce  her yerde serbestce  satılması ve kontrolsüz bir şekilde yetiştirilmesi  önlenmelidir. 

Kırmızı sesbanya, çoçukların kolay ulaşacağı, oyun oynadığı yerlere  dikilmemelidir. Baklalarını ( tohum kesesi )  olgunlaşmadan önce kopararak,  tohumlarının etrafa  yayılmasını önlemeliyiz. Ağaçların üzerine zehirli olduğunu belirten  bir tabela  koymalıyız.

Kırmızı sesbanya tohumla ve çelikle üretilmektedir.
Kırmızı sesbanya çiçeği ve tohum kılıfları.( bakla )
Olgunlaşmış kırmızı sesbanya meyvesi ve tohumu.
Kırmızı sesbanya ağacı
Kırmızı sesbanya ( Sesbania punicea ) 
Kaynaklar: Wikipedia 

14 yorum:

  1. Merhaba, Biz de Bergama ' da yaşıyoruz. Geçenlerde bu çiçeğin aynısından aldık.. bahçıvan adını suspan diye söyledi.. nihayet bitkiyi tanıyan biri gerçek adını söyledi ve hakkında bilgi edinebildik. Size sormak istediğim, bitkinin herhangi bir şeyinden zehirlenme yaşayan oldu mu? Bu sanırım ağıza alınırsa zehirlenme yaşanabilecek bir durum söz konusu.. içim rahat bahçeye ekebilirim diye düşünüyorum. Sizden cevap bekleyeceğim. Saygılar :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba, sadece yiyince değil tenle temas edince de zehirlediği belirtiliyor.Bu nedenle budarken ve sularken dokunmamak,eldiven kullanmak iyi olur.Ben dikkat ettiğim için her hangi bir zehirlenme yaşamadım.Bir de çok tohum veriyor,bunları olgunlaşmadan önce bir makasla koparmak gerekiyor.En önemlisi ise bilmiyenlerin ve çoçukların bu bitkiyle temas etmemesine dikkat etmek gerekiyor. 'Dikkat zehirlidir', diye bir etiket koymakta yarar.Selamlar,sevgiler.

      Sil
    2. Merhaba,
      Bitki oldukça zehirli. Oğlum okulda bu sabah yemiş arkadaşlarıyla. Sesbanya'dan ilk zehirlenme Türkiye'deki. 24 saat gözetimde kalacak. Midesi yıkandı. Serum alıyor. Kanında zehir de bulundu. Dikkatli olun. İngiltereden gelen habere göre; panzehiri elma sirkesi. Bilginize

      Sil
    3. Çok geçmiş olsun, verdiğiniz bilgiler için ayrıca teşekkür ederim. Sağolunuz.

      Sil
  2. Abdülkadir bey çok teşekkür ederim... dediklerinizi uygulayacağım. İyi bayramlar, :)

    YanıtlaSil
  3. İyi bayramlar.Blogumun izleyicisi olmanıza ayrıca memnun oldum,çok teşekkürler.

    YanıtlaSil
  4. https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10154259019668832&set=gm.784642211637654&type=3&theater

    Bodrum da bir çocuk bu bitkiyi yiyip zehirlenmiş .... Aman dikkat...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Maalesef, bazı çiçekler zehirli olabiliyor, aldığımız çiçeğin zehirli olup olmadığını öğrenmemiz ve ona göre hareket etmemiz gerekiyor.Selamlar.

      Sil
  5. Merhaba. Antalya'da park-kaldırım peyzajlarında ve birçok bahcede oldukca fazla mevcut. Ayrıca çok hoşuma gittiği için ekmek üzere geçen ay bir ağaçtan olgunlaşmış iki tohum kabuğunu kopartarak arabaya kadar da 10 dk kadar elimde taşıdım. Eve gelince tekrar çıplak elle taşıdım. Hatta kızım da dokundu. Herhangi bir zehirlenme yada allerjik reaksiyon yaşamadık. Sanırım zehirlenme yenilince oluyor. Tohum kabukları fasulye kurusuna çok benziyor. Dediginiz gibi şiddetli zehirlenme olsaydı antalyada birçok vaka görülürdü ki burada park bahce mudurlugu bircok tropikal agaç yetiştirir. Bilmeden iş yapacaklarını zannetmiyorum. Yinede uyarınız icin tesekkurler. Tohumları bu kış ekeceğim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba efe 789, Yazımda da belirttiğim gibi ben de bu bitkiyle tesadüfen tanıştım. Her hangi bir tecrübem olmadığı için ne derece zehirli olduğu konusun da bir şey diyemem.Ben yabancı kaynaklardan aldığım bilgileri aktardım.Yine de dikkatli olmak gerektiğini düşünüyorum.Sevgiyle kalınız.

      Sil
  6. Çok güzel bir bitki. Antalya Atatürk Parkı'nda görmüş ve hayran kalmıştım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İstilacı ve zehirli olması nedeniyle yetiştirirken dikkatli olunması gerekiyor. Çiçek olarak çok güzel, yerini severse kışa kadar çiçek açıyor, yapraklarıda oldukca dekoratif.

      Sil
  7. Sesbania yı insan görünce sahip olmak istiyor ancak bu zehir olayı insanı düşündürüyor 🤔
    Şu an elimde tohumları var suya koydum hala kararsızım verdiğim kişiler uyarmıştı kurallara diye sonuçta kullarından ölmesiniistemem ben güzel buluyorum diye.

    YanıtlaSil
  8. Evlerimizde, bahçelerimizde yetiştirdiğimiz süs bitkilerinin zehirli olup olmadığını mutlaka araştırmalıyız ve ona göre hareket etmeliyiz. Zira eesbania gibi bir çok süs bitkisi daha zehirlidir.

    YanıtlaSil

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum yapılmamasınını rica ederim. Bitki ve çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.