8 Ekim 2012

SARDUNYA ÇİÇEKLERİ ( Pelargonium )

Bilimsel adı  Pelargonium x hortorum  olan bahçe sardunyası Geraniaceae / Turnagagasıgiller familyasından  melez bir bitkidir, yani doğa da  yetişmez ( Pelargonium zonale ve Pelargonium inquinans arasında bir melezdir ).  Bütün dünyada ve ülkemizde en  fazla  yetiştirilen çiçeklerden biridir. Halk arasında  gülfatma da denir.   Kolay yetişmesi, fazla bakım istememesi ve dört mevsim çiçek açması gibi nedenler  bunda etkilidir.  Anavatanı Güney Afrika'dır. Çeşitli  renklerde ( beyaz, pembe, kırmızı, pembe ), yalın kat, katmerli, ebruli çiçek açan çok fazla türü ve kültür çeşidi vardır, bazı çeşitleri kokuludur. Çok yıllık, çalımsı ve otsu bir bitkidir. Çiçek kurulu şemsiye formundadır. Tohumla ve çelikle üretilir. 

Sakız sardunya ( Pelargonium peltatum ), sürünücü, sarkıcı bir sardunya türdür. Itır ( Pelargonium graveolens )  sardunya ile ayni cinstendir, daha çok keskin  kokusu için yetiştirilir. Ayrıca ceylan, bodur ve  yer örtücü türleri vardır. Ülkemizde doğal olarak yetişen bir bitki olan  solucan otu ( Pelargonium endlicherianum ), sardunya ile ayni cinstendir. 

Eski evlerin pencerelerini süsleyen sardunya çiçekleri
( Yörük Köyü / Safranbolu )
Köylere, şehirlerin kenar mahallelerine yolunuz düşerse, pencere önlerinde ve yol kenarlarında eski kaplara, teneke kutulara dikilmiş, renga renk  çiçek  açmış sardunya çiçekleri  görürsünüz. Evlerinin güzel görünmesini isteyen  bu dar gelirli aileler her yere,  bahçelerine, eski kaplara fazla bakım  istemeyen, yetiştirilmesi kolay olan sardunya çiçekleri diker. Bu nedenle  sardunya 'fakir çiçeği' olarak  kabul edilir.

Bilindiği gibi İtalya'nın, Akdeniz'de Sardunya (Sardinya ) adında bir de adası vardır. Akdeniz iklimi ile uyumlu bir çiçek olan 'sardunya' adının  bu adadan  mı geliyor? sorusu aklagelir.  Tarihçi Murat Belge 'Sardunya' başlıklı bir  yazısında bu adanın adı ile bu çiçek arasında bir ilişki olmadığını, zira burada çiçeğin adının 'ceraniya /geranium' olduğunu söyliyor. 

'Sardunya' kelimesi  İtalyancadan ( sardonia kelimesinden  ) dilimize geçmiştir. Bilimsel adı olan 'pelargonium', Yunanca leylek demek olan palergos sözcüğünden gelmektedir. ( Çiçek tohumları leylek kafasına benzediği için.)

Sardunya güzel bir çiçek olmasının dışında ayn zamanda tıbbi bir bitkidir. Ekolojik yaşam uzmanı 'Erkan Şamcı' sardunyanın sinir sistemini gevşettiğini ve insanı mutlu ettiğini, uykusuzluğu iyi geldiğini, sivrisinekleri kovduğunu söylüyor. Ayrıca yaprak ve gövdesi yenir. 

Sardunya kokulu güzel günler dileklerimle.

Ayrıca aşağıdaki linki tıklıyarak sarunya çiçeği  ilgili diğer yazımıda okuyabilirsiniz. (;http://kadirbekci53.blogspot.com/2010/05/sardunya-ve-itir-cicegi.html..)

Sardunya çiçeklerim, iyi seyirler sevgili çiçek severler. 
Bahçe sardunyası  ( pelargonium x hortorum )
Pembe çiçekli sardunya çiçeği 
Kırmızı sardunya çiçeği
Sardunya çiçeği
Sakız sardunyası ( Pelargonium peltatum )
Beyaz çiçekli sardunya
Sakız sardunyası ( Pelargonium peltatum ) 
Turuncu renkli sardunya çiçeği
Yıldız çiçekli sardunya
Alaca yapraklı sardunya ( Pelargonium catalina )
Sakız sardunyası ( pelargonium peltatum )

Bahçe sardunyası ( Pelargonium x hortorum ) 

Siyah renkli sardunya ( Pelargonium peltatum  ) 

( Bu yayın son olarak 21. 05. 2023 tarihinde güncellenmiştir. ) 

11 yorum:

  1. Ah, işte ayçiçeklerinden sonra en sevdiğim çiçek. Katmerlisi ev ve balkon için daha iyi. Çünkü yalınkatın çiçekleri yapraklarını döküp ezildiğinde her yeri boyuyor. katmerli top halinde olduğundan böyle bir şey olmuyor. Teşekkürler.

    YanıtlaSil
  2. Merhaba Ali Bey,
    Değerli yorumlarınız için çok teşekkür ederim.Umarım yararlı oluyorumdur.Sevgiyle kalın.

    YanıtlaSil
  3. Merhabalar,

    Sardunyalar hakkinda bilgi ararken, sayfaniza ulastim..

    Dun yuruyus yaparken bahcesinde gordugum bu cicekten bir dal koparip ekmeyi denedim.. Hayatimda ilk defa bu tur ekme islemi yapacagim.. cunku her zaman cicekciden alip ekmisimdir ciceklerimi..

    Dilerim o kucuk bir dal tutarda guzel guzel ciceklerini verir bana..

    Bilgiler icin cok tesekkurler..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba Yasam Esintileri,
      Sardunya en kolay üreyen çiçeklerden biri,bu çiçeği dikmeden önce suya bırakmak yerine açıkta bekletmek daha iyi tutmasını sağlıyor.Çiçek yetiştirmek çok güzel bir alışkanlık.Sevgiyle kalınız.

      Sil
    2. Cok tesekkur ederim yanit icin..

      Celik yontemiyle ektiklerim haric, bir kac sardunya aldim onlarla ugrastim gectigimiz haftayi..

      Celik olarak ektiklerimden de tutmus bazilari cok mutlu oldum..Dediginiz gibi cicek yetistirmek guzel bir aliskanlik.. Dilerim bende becerebilirim bu guzel aliskanligi..

      Sil
    3. Celik olarak ektiklerim tutmus gorunuyorlar simdilik..

      Ben duramayip hazir tutanlarindan da aldim bir kac sardunya.. gectigimiz hafta onlarla ugrastim, saksilarini degistirdim..

      Dilerim bu guzel aliskanligi ben de becerebilirim..Cok tesekkurler yanit icin..

      Sil
    4. Çiçeklere uğraşmakla bence dünyanın en güzel şeyi,göreceksiniz çok mutlu olacaksınız Sevgiyle kalınız.

      Sil
  4. KADİR BEEEY DOSTUM BEN SARDUNYA VE KAKTÜZ ÇİÇEKLERİNİN HASTASIYIM O KADAR ÇOK KAKTÜS TÜRLERİM VARDIKİ AMA ŞU KANSERLE BAŞIM DERDE GİRİNCE BEN İLGİLENEMEDİM EVİDE BAHÇEŞEHİRE TAŞIRKEN BÜTÜN ÇİÇEKLERİMİ BALKONA KOYMUŞLAR ÇOCUKLAR ÇOK KAR VARDI O ZAMAN BEN HASTANEDEN ÇIKIP EVE GİTMEM İKİ ÜÇ AYI BULUNCA HEPSİ MAHFOLMUŞTU ÇİÇEKLERİMİN ÇOK ÜZÜLDÜM AMA ELİMDEN BİŞEY GELMEDİ TABİİ ŞİMDİ İKİ GÜLÜM VAR SALON ÇİÇEKLERİM VAR AMA SARDUNYA İSTİYORUM TÜRLERİNDEN BANA FİDAN OLARAK YOLLARMISINIZ YADA NE KADARA MAL OLUR FİDANLARI BANA ? ÖYLE GÜZEL İŞLE MEŞGULSÜNÜZKİ HAYRANIM KEŞKE ÖYLE İMKANIM OLSAYDI İNSAN BİTKİLERLE BERABER HAYAT BULUR SAYGILAR SEVGİLER HAYIRLI GÜNLER DİLERİM HOŞÇAKALIN

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba İkbalannem,
      Hasta olmanıza üzüldüm,geçmiş olsun.Ben amatör olarak bitki yetiştiriyorum,bahçemi ziyaret edenlere de elimden geldiği kadar yardımcı olmaya çalışıyorum,bunun dışında yardımc olamıyorumuyorum kusura bakmayınız.Selam eder tekrar geçmiş olsun dileklerimi sunarım.

      Sil
  5. Geçmiş olsun inanin çiçek size hayat verecektir

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Geçmiş olsun dileklerine katılıyorum.Sağolunuz Gezgin.

      Sil

Reklam amaçlı ve bitki isteği ile ilgili yorum göndermemenizi rica ederim. Bitki, çiçek satmadığımı bir kez daha belirtmek isterim.