ATATÜRK ÇİÇEĞİ ( Poinsettia )

Kırmızı Atatürk çiçeği ( Euphorbia pulcherrima )

Ülkemizde,  Atatürk çiçeği adı ile  bilinen  ponsetya ( poinsettia ), sütleğengiller ( Euphorbiaceae ) familyasından, çok yıllık,  kışın da yapraklarını dökmeyen,  çalı formlu  bir  bitkidir. Serin ve nemli yerlerde yetişir.  Anavatanı Meksika'dır. 

Pembe  Atatürk çiçeği ( Euphorbia pulcherrima )

Botanik adı Euphorbia pulcherrrima'dır  ( Sinonim adı  / eş adı:  Poinsettia pulcherrima  ). Ponsetya ( poinsettia ),  ABD'li bitki bilimci Joel Roberts Poinsett'e izafeten verilmiştir.

İlk defa Mustafa Kemal Atatür zamanında Türkiye'ye  getirilmiştir.  Atatürk,  çok sevildiği ve beğendiği   için adına, ülkemizde  'Atatürk çiçeği' denir.  Bitkinin yapay olduğu, labaratuvarda üreten bilim adamları tarafından adına Atatürk çiçeği adı verildiği ise  şehir efsanesidir.  Nitekim bitki doğaldır,  Meksika, Orta Amerika  ve Güney Amerika'da doğal olarak yetişir.  Bilimsel  adlarında  da  'Atatürk' geçmemektedir.  Daha önce Aztekler tarafından kırmızı boya elde etmekte ve tıbbi amaçla kullanılmıştır. Atatürk çiçeği; dünya da  Noel çiçeği, Meksika alev yaprağı, Noel yıldızı, Boyalı yaprak, İstakoz bitkisi gibi adlarla bilinmektedir.  Kışın ve ilkbaharda çiçek açar. Yılbaşı ve noel süslemelerinde kullanılır.  En güzel hediyelik çiçeklerden biridir.  

Atatürk çiçeği'nın normal yaprakları koyu  yeşil renklidir. Çiçek kabul edilen  kırmızı, pembe ve beyaz renkli yaprakları ise   braktedir ( çiçek sapı yaprakcığı ). Bitkinin asıl çiçeği ise,  sarı renkli olup küçük ve gösterişsizdir.

Atatürk çiçeği ya da Ponsetya bitkisinin çiçeği 

Atatürk çiçeği kısa gün çiçeğidir, yani kışın çiçek açar. Daha erken çiçek açtırmak için ise, günde en az 14 saat  siyah bir poşet içinde tutulması gerekmektedir. Bu nedenle, seralarda renkli yaprakları açıncaya kadar, günün büyük bir kısmı üzeri ışık almayacak şekilde kapatılarak tutulmaktadır. Yaza doğru havaların ısınmasıyla birlikte brekte yaprakları  bozulduğundan,  derin bir budama yapılarak serin bir yerde bitki dinlendirilir.  Dünyada en çok üretilen iç mekan süs bitkilerinden biridir. Don olayı olmayan yerlerde bahçelerde de yetişir. Boyu 4 m. bulur. 

Pembe  Atatürk çiçeği ( Euphorbia pulcherrima ).

Atatürk çiçeği aydınlık ve nemli yerleri sever, direk güneş alan  yerlerden  uzak tutulmalıdır. Fazla sıcaktan  ve soğuktan olumsuz  etkilenir.  Yaprağına su serpilmesini sever.  Toprak bakımından ise,  humuslu, geçirimli ve hafif nemli toprakları sever.
Atatürk çiçeği,  çelikle ve kökten ayırma ile üretilir. Yetiştirilmesi kolay  değildir. Seralarda yetiştirilir ve çiçek açmaya başlayınca  satılır. 

Sarı Atatürk Çiçeği ( Poinsettia pulcherrima )

Atatürk çiçeği / Ponsetya ( Euphorbia pulcherrima ) 

Pembe  Atatürk çiçeği ve kediler. 

Kaynaklar: Vikipedi, Saksı Bitkileri El Kitabı ( Stephane Donaldson ve Peter Mchoy ).