KUDÜS KİRAZI ( Herdemtaze )

Yalancı süs biberi, herdemtaze olarak da bilinen Kudüs kirazı bitkisinin
genel görünümü.( Solanum pseudocapsicum )

Kudüs kirazı*, domates, patlıcan ve  patates gibi  sebzelerinde  içinde yer aldığı  patlıcangiller ( Solanaceae ) familyasının  itüzümü ( solanum ) cinsindendir.  En fazla bir metre kadar boylanabilen, çalımsı bir bitkidir. Kışın yapraklarını dökmediği için 'herdemtaze' de denir. Meyveleri hafif zehirli olduğu için  yenmez,  ancak  gösterişli ve uzun süre bitki üzerinde kaldığı için, dünyaya süs  bitkisi olarak yayılmıştır. Çiçekleri ve yaprakları bibere çok benzediği için 'yalancı süs biberi' de denir. Soğuğa oldukca  dayanıklır, bu nedenle 'kış kirazı' olarak da bilinir.  Anavatanı Güney Amerika'dır ( Peru, Ekvator ).  Avrupa'nın bu bitkiyle tanışması Amerika kıtasının keşfinden ( 1492 ) sonra olmuştur.

Değişik renk ve şekillerde çok sayıda çeşidi bulunan  süs biberleri, Capsicum annuucum ( bahçe biberi ) türünün  varyeteleri ( çeşidi ) dir ve   diğer biberler gibi yenebilir.   Halbuki kudüs kirazı ( Solanum pseudocapsicum ), tür adından da anlaşılacağı gibi (  pseudocapsicum: Eski Yunanca sahte biber demektir,  yaprakları ve çiçekleri bibere  benzediği için ), yukarıda belirttiğim gibi  zehirli olduğu için yenmez. Özellikle kediler için öldürücüdür. 

Kudüs kirazı ( Solanum pseudocapsicum ), çok yıllık ve yarı çalı formlu, odunsu gövdeli   bir bitkidir. 10 yıl kadar yaşıyabilir ve budanarak istenen form verilebilir.  Çoğu zaman kışın  yapraklarını dökmez, her dem  yeşildir. Parlak turuncu renkli, çeri ( cherry ) domatesi şeklindeki  meyveleri uzun süre bitki üzerinde kalır ve oldukca  dekoratifdir.  Bazı çeşitlerinin meyveleri beyaz renklidir.  Çiçekleri ise  beyaz renkli olup, küçük ve gösterişsizdir.

Kudüs kirazı,  hem bahçede hemde saksıda yetişir. Ev içnde yetiştiriliyorsa,  saksı çocukların ulaşamayacağı bir yere konmalıdır.

Kudüs kirazı, dondan korunursa ağaçsı bir özellik kazanarak uzun yıllar yaşar. Nemli, humusça zengin  toprakları  ve yarıgölge yerleri sever. Tohumdan üretilir, fazla bakım istemez.

*İngilizce adı 'Jerusalem cherry / Kudüs kiraz' olan bu bitkinin, İsrail ve Kudüs  ile bir ilgisi yoktur.

Kudüs kirazının turuncu renkli meyveleri çok dekoratif olup
 uzun bir süre bitki üzerinde kalır.

Kudüs kirazının çiçekleri yıldız şeklinde olup, beyaz renkli ve gösterişsizdir.

Kudüs kirazı, hem bahçede, hemde saksıda yetişmektedir.

Kaynaklar. Wikipedia. Ağaçlar ve Çalılar 1 ( Prof. Dr. Ersin Yücel ). Türkiye'nin Bütün Ağaçları ve Çalıları ( Prof. Dr. Ünal Akkemik )